De Kraanbrug mag dan best een krasse ouderlinge zijn: het is beslist nodig dat na observatie aan haar onderdelen wordt gesleuteld... Dus; in de eerste helft van volgend jaar gaat ons oudje onder het mes, en wordt ze terug opgelapt zodat ze er weer een hele poos tegenkan...
Smeren, draaisysteem terug op punt stellen, tandwielen herstellen, én schilderen... Na deze hoognodige revalidatie zal ze weer helemaal...de oude zijn!
(foto: Jan Smets)
Het kostenplaatje om de roestige brug op te knappen, zal 330.000 euro bedragen.
De Kraanbrug... Wat heeft ze allemaal mogen beleven en aanschouwen in haar naaste omgeving... Ach: wat was het vroeger een bedrijvigheid hier aan de Haverwerf en Vismarkt. Niks is meer zoals het was: het aanvaren van de mosselboten, het verschepen, de hondenkarren die de waren verder transporteerden... Bekijk het maar op de foto's van Van Zeir!
Maar nog véél vroeger was het zélfs nog drukker. Vanaf 1311 stond aan de brug een grote houten kraan. Ze werd steeds vervangen door een nog groter en imposanter exemplaar (in 1346, 1369 en 1430). De laatste kraan kantelde in 1455 bij het lossen van een lading hout. Dat voorval staat opgetekend in oude archiefstukken. In 1765 kwam er wéér een nieuwe kraan, die in 1827 een paar meters werd verplaatst. Vlak nadien kwam er een stoomboot aanleggen waar de ketel van uitgehaald moest worden. En eigenlijk had dit in de Sinjorenstad moeten gebeuren, maar daar was geen enkele kraan geschikt voor dit zware werk! In Mechelen daarentegen.... ;-) In 1886 bracht de kraan niks meer op, en de stad besliste toen om het grote geval maar af te breken... Gelukkig kunnen we in het Brusselpoortmuseum nog een maquette van de legendarische kraan bewonderen!
De kraan werd met mensenkracht in beweging gezet. De tredmolen werd door sterke mannen met de benen in beweging gebracht - vijf stadswerklieden, dei de 'craenkinderen' werden genoemd.
De Kraanbrug zelf heeft ook een lange geschiedenis achter de rug. Van 1289 tot 1563 was er slechts een 'passerelle' over de Dijle, die men toen de 'Nieuwe Brug' heette. Maar deze passerelle of 'opslag' werd in de jaren 1563-1565 vervangen door een steviger exemplaar: van toen af 'Kraanbrug' genoemd. In 1707 werd op haar beurt deze brug vervangen door een houten draaibrug. Maar in 1850 moest deze laatste ook de plaats ruimen voor een ijzeren brug, die ook nadien nog vernieuwd werd...
Enne: wie herinnert zich nog het 'brugdraaiershuis' dat stond op de plaats waar nu restaurant 'de Kraanbrug' gelegen is? En méér... wie herinnert zich Jomme nog - de laatste brugdraaier?
Genoeg nostalgie... De Kraanbrug is ook nu nog een fotogenieke brug, waarop het (als de auto's je niet tegen de reling rijden...) mooi uitkijken is op de Mechelse jachthaven, of Haverwerf met Lamot en historische huizenrij en Vismarkt...
(foto's: Jan Smets - bronnen: GvA (SvH) en Gids voor Oud-Mechelen (Marcel Kocken)
Dat is allemaal positief maar toch vind ik die voetpaden zo ijselijk smal dat ze die naam eigenlijk onwaardig zijn. Plaats voor een rolstoel is er niet. Volgens de laatste richtlijnen over de toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers zou dit niet meer mogen kunnen. Over de nog te bouwen voetgangersbrug werd zo 'n heisa gemaakt wegens ' ontoegankelijk ' maar ik kan mij niks herinneren over de Kraanbrug.
Daar heb je zéker een punt Luc! Ik deel je mening, zoals ik reeds aangaf in mijn post. Alleen is de vraag: hoe los je dit op met een oude brug zoals deze, zonder te raken aan het 'historische karakter' van het vehicel?
Het is één van de mooiste plekjes van Mechelen - maar even gezellig blijven staan en de omgeving rustig bekijken, is een tikkeltje moeilijk en oppassen geblazen door het autoverkeer. Maar ik besef dat het moeijk op te lossen valt.
Voor mij is dat onoplosbaar, tenzij je er een voetgangersbrug van maakt. Het is misschien een wild idee maar je zou dan op de funderingen van de voormalige winketbrug een nieuwe brug kunnen leggen voor lokaal verkeer want anders geraakt het autoverkeer ook in de war.
Het probleem is eigenlijk opgelost: in een zone 30 hebben zwakke weggebruikers onder alle beding voorrang. In principe mogen ze dus ook het wegdek gebruiken, en moeten bestuurders geduld oefenen... Schepen Geypen heeft me dat bevestigd.
@Sven: wettelijk zal dat wel in orde zijn en waarschijnlijk zal de automobilist wel vertragen voor de rolstoelgebruiker. Het is echter een ander paar mouwen wanneer je ' gewone ' voetganger of fietser bent: wegwezen is de boodschap. Het is misschien een beetje overtrokken maar telkens ik daar kom met een groep van 10 à 20 mensen dan is het serieus opletten geblazen. De overgang van de Haverwerf, als wandelgebied, naar de Kraanbrug, als verkeersgebied, is wel erg bruusk.
als we nu de binnenstad eens compleet autovrij maken, maar dat is voer voor een aparte blogpost
van voor 1886 dateert deze door Roger Kokken op Flickr geposte foto van de kraan op de Zoutwerf!
Hier nog een archieffoto van een vorige renovatie.
voor degenen die goed opletten : voor de 'voetpaden' van de kraanbrug' staan paaltjes (wellicht om te voorkomen dat roekeloze automobilisten de brug beschadigen), je bent hoe dan ook gedwongen (even) gebruik te maken van het wegdek, en zoals iemand hiervoor terecht schreef, geduld is een mooie deugd ...
@Jos Nys: kunt ge daar een datum op plakken op die vorige renovatie? Misschien is de brug nog onder garantie!
@ Jokke, Als den Alz mijn geheugen nog niet helemaal heeft aangevreten, meen ik dat de brug gerenoveerd werd in juni 1986.
Ze hadden toen zelfs nogal royaal gemeten, want toen ze het 40 ton zware gevaarte op zijn plaats wilden leggen, bleek het te lang te zijn. De brug werd voorlopig dan maar op houten blokken gelegd en nadien met snijbranders tot de juiste afmetingen herleid (enkele tientallen cm korter) .
@ Roger en Jokke.
De NIEUWE brug werd op 18/06/1986 geplaatst en was inderdaad 10 cm te lang. Hierover meer in een volgend artikel.
Hierbij nog enkele foto's uit vaders archief :
1) Vernieuwing Kraanbrug 1986
2) Opnamen VRT- film : Adriaan Brauwer in 1985 : reconstructie kraan.
Ja, tijdens de opnames voor de reeks "Adriaan Brouwer" werd de Haverwerf terug naar de 17e eeuw geprojecteerd. En omdat er uit elke hoek opnamen werden gemaakt, maar dat er inmiddels wel verkeer over de Hoogbrug reed, loste men dat op met een schip waarvan het groot zeil de Hoogbrug aan het zicht onttrok. En "De Duiveltjes" deden voor de gelegenheid terug dienst als herberg. Spijtig dat ik daar toen geen foto's van gemaakt heb.
Er werd toen ook nog gefilmd in Busleyden.
Prachtige aanvullingen! Inderdaad: deze kraan-replica werd daar gezet voor de film over Adriaan Brouwer... Jongens, da's zowat uit mijn geheugen gewist... Zou eens terug op het scherm mogen komen, want de 'Mechelse scènes' komen me niet meer voor de geest...
@ Jos Nys : Toch even iets rechtzetten. Het was geen Nederlandse film maar een Vlaamse VRT-productie met in de hoofdrollen Lucas Vandervorst en Dirk Roofthooft.
Ja, opgenomen in 1986... Regisseur P.Simons - Ook Hilde Van Mieghem had een hoofdrol...
Adriaen Brouwer... En dan denk ik ook spontaan aan de monoloog met René Verreth die de aan lager wal geraakte schilder meesterlijk neerzette, in de kelder van het MMT in de Oude Brusselstraat... Maar goed, dan zijn we weer veraf van de Kraanbrug natuurlijk ;-)
@ Roger, Jans & J.T.
Met deze rechtgezet.
Schitterend gedocumenteerd Jos !
De 50 ton wegende Kraanbrug werd in een drie uur durende operatie op haar vertrouwde plaats gebracht. Tientallen kijklustigen volgden de werken en hielden het fototoestel in aanslag. (Foto GvM 19/06/1986)
Een prachtig fotosetje, Jos.
Jos,
merci voor dit opfrissende artikel. Ik was nog maar een "bleuke" aan 't stad toen de brug werd vernieuwd. 't Is plezant om na zo veel jaar nog eens te lezen wat ik van ver heb gevolgd.
De aanbesteding voor het herschilderen, herstelling en vernieuwing van het sluitwerk is voor het najaar 2008. Normaal is de uitvoering voor voorjaar 2009 omdat schilderen in de winter nogal lastig is.
Ik hou u wel op de hoogte via de blog, of anders kom maar zien das interassanter. Als ge nog interessante foto's hebt , ik ben altijd geïnteresseerd.
Paul van ' t stad
Paul,
Dat is lang geleden, man.
Over de vorige restauratie van de Kraanbrug bezit ik wel een uitgebreide documentatie (van mijn vader zaliger).
Als "bleukens" zijn wij allemaal begonnen, maar dat is ondertussen wel een tijdje geleden.
Ons op de hoogte houden van gans het gebeuren, via het blog, waarderen wij ten zeerste.
Jos,
ik volg de blog nog minstens een tweetal keer per week.
Door mijn job aan 't stad onthoud ik mij liever van veel commentaar.
>>Paul van 't stad
Voor de geïnteresseerden: in het stadsarchief kan je een kleine (ken je een grote?) maquette van de oude Kraanbrug bekijken. Een mooi werkstuk trouwens.