Terwijl de voetbal voorbijdendert op de TV en gebruikt wordt als muzak, zit ik een potje te surfen (of is het suffen) op het Internet. En om niet steeds de zoekopdracht “Mechelen” te gebruiken, google ik effe rond op naam van de deelgemeenten (Walem, Hombeek, Leest, enz...) voor sappige weetjes. Deze keer probeer ik het met de zoekopdracht “Battel”...
Dit gegeven pikte ik per toeval op over Battel , gevonden op Manuscript Sijen.
---
24. Hendrik V van Oyenbrugghe, overleden op 6 december 1432. De enige zoon uit het huwelijk van Henrick IV wordt na de dood van zijn vader in 1392 de nieuwe heer van Coolhem. Hij werd ridder geslagen en mocht zich leenman van de hertog van Bourgondië noemen. Zijn titulatuur werd verder uitgebreid met 'heer van Brusse-Itegem (deelgemeente van Heist-Op-den-Berg), Orsmaal (deelgemeente van Linter), Budingen (deelgemeente van Zoutleeuw), Meldert (deelgemeente van Hoegaarden), enz.'. Deze laatste titels kwamen voort uit zijn huwelijk met Johanne van Meldert, zijn eerste vrouw, erfdochter van Jan, heer van Meldert. Gezien haar oudste broer Willem in 1402 stierf en haar tweede broer rond 1405, erfde zij de bezittingen van haar vader. Johanne wordt reeds in 1402 met haar man vermeld. Ze stierf in 1422 en werd te Mechelen begraven in de kerk van de Geschoeide Karmelieten. Enige maanden voor haar dood in 1422 maakte Henrick V met haar een testament op waarin hun goederen vermeld staan die na hun dood dienen verdeeld te worden. Hun dochter, Kateline, krijgt in vergelijking met haar oudere broer Henrick VI weinig, maar dit was wel de gewoonte in die tijd. Henrick VI erft alle huizen en gronden. Zo o.m. een erf binnen in de stad en de vrijheid Mechelen (ongetwijfeld het ouderlijk huis), namelijk te Heffen, gronden in en rond Brussel, volle plaetsen te Puurs en omgeving, in het Land van Waas, te Hingene, Ruisbroek, Willebroek, Itegem, Orsmaal, een beemd 'den Esch' te Battel achter hun hof. Verder waren er nog hoeven te Battel en een herberg te Mechelen bij de "Zacbrugghe' met al de huizen daar in de buurt. Binnen de parochie Puurs had deze Henrick ook nog heel wat goederen die hij geërfd had van wijlen Olivier van Coelhem, zijn oom. Opmerkelijk is verder is verder het feit dat Margareta, getrouwd met Karel van Imeerseel en tante van Johanne van Meldert, in 1396 een beneficie stichtte in de Sint-Gummaruskerk te Lier, namelijk 'Capellania Cantauriae B. Mariae Virginis de Coelhem' genoemd. (Hij is eerder getrouwd na 1422 voor de kerk met Beatrix Van der Aa, overleden in het jaar 1465, dochter van Gozewijn Van der Aa en Elisabeth van Hofstade...
---
Interessant gegeven, denk ik, dus dat smijt ik effe in de groep.
Maar in deze tekst staat ook nog meer waar ik weinig of geen weet van heb en dat zeker meer aandacht verdient :
---
...Johanne wordt reeds in 1402 met haar man vermeld. Ze stierf in 1422 en werd te Mechelen begraven in de Kerk van de Geschoeide Karmelieten. Enige maanden voor haar dood in 1422...
---
Hierover wil ik meer weten, dus ga ik verder op zoek en vind deze uitleg bij een tekening op de Regionale Beeldbank...
---
...De geschoeide waren de oudste soort karmelieten en vestigden zich in 1303 op een erf tussen de Biest en de Varkensstraat. Sommige auteurs hebben beweerd dat ze vanuit een eerdere vestiging te Nekkerspoel kwamen maar hier zijn geen sluitende bewijzen voor.
Ook over de eerste decennia van de kloosterkerk tastten we in het duister. Pas in 1386 is er ontegensprekelijk sprake van de voltooiing ervan. In 1580 werd de kerk samen met het klooster op bevel van de calvinistische magistraat aan de sloophamer overgeleverd. De vrijgekomen gronden werden in drie grote kavels verkocht.
Na de verdrijving van de calvinisten keerden enkele geschoeide karmelieten (ook Onze-Lieve-Vrouwbroeders genoemd) terug en begonnen aan de wederopbouw van het klooster (na 19 juli 1585). De kerk was pas aan de beurt vanaf 1612. De laat-gotische stijl moest nu plaats maken voor de barok. Ze was klaar in 1651 en maakte deel uit van een vrij omvangrijk complex dat zich uitstrekte tussen de Biest, de Varkens- en de Koeistraat (huidige Frederik de Merodestraat). Vermeldenswaardig is dat in de kerk Carolina van Oostenrijk, bastaarddochter van keizer Rudolf II, een laatste rustplaats vond (1662).
De Mechelse vestiging van de geschoeide karmelieten behoorde tot de voornaamste in onze gewesten. Ze had refuges in verschillende steden, een college te Leuven (later in een klooster veranderd) en leverden zeven bisschoppen. Bovendien was het klooster ook vaak het toneel van vergaderingen van de staten-generaal en andere belangrijke bestuursinstellingen.
In 1796 werd de orde door de Fransen afgeschaft. Raphaël De Coster, een Gentse karmeliet, die hoopte op een herstel ervan kocht de gebouwen op 3 mei 1797. In 1804 werden ze echter opnieuw verkocht aan een zekere Rommel en hij liet dit maal alles definitief afbreken. Tegenwoordig bevinden zich op de plaats van het voormalige klooster onder meer de Stadsfeestzaal, het Instituut voor Kunst en Ambacht, het hotel Express By Holiday Inn en sociale woningen...
---
Dat zijn al heel wat nieuwe en interessante gegegevens, maar zijn er Mechelaars die hierover nog meer weten ?
PS :
IKA houdt op 21 en 22 juni Opendeurdag tussen 12 en 18 uur
Heb dit jaar nog een afbeelding gezien van dat klooster in galerij CG. Het gaf een beeld gekeken vanuit de Sint Janskerk naar de huidige stadsfeestzaal. Vond dit zeer geweldig omdat ik recht tegenover de stadsfeestzaal woon en zo kwam dit met Marie-Louise ter sprake. Ik had liever het oude zicht om dagelijks op te kijken dan nu de feestzaal. Maar alles heeft zijn tijd en het huidige zicht is ook ok.
Er waren, zo lees ik in de tekst, "hoeven te Battel". Het is niet vreemd dit te lezen, er is veel landbouwgrond en er zijn nog steeds mooie wijdse gezichten. Ik heb lang te Battel gewoond, voor ik naar het centrum verhuisde, en het heeft me (tot op heden) verbaasd hoe weinig Mechelaars eigenlijk deze mooie uithoek van de stad kennen. Van aan de Brusselpoort langs de Vaart tot aan 't Zennegat, en dan vanaf daar langs de Dijle-dijk tot op de Vismarkt, ik raad het iedereen aan, en meteen heb je dan al een groot deel van dit gehucht gezien...!
@Marc Hendrickx: het moet lukken - toevallig gaan Marc VC en ik vanvavond het parcours 'Haverwerf - Winketkaai - Dijle tot aan het Zennegat en dan Vaart langs Battel tot aan de Brusselpoort en zo 't stad terug in' wandelen vanavond ;-)
Wat is die afstand heen-en-terug en is dit iets voor de meer geoefende wandelaar ?
PS :
Als ge aan het Zennegat zijt, kijk dan eens of alles nog goed is met Frans Croes.
@Gim: we maken een lus, he, Vertrekken aan de Haverwerf via de Dijle en eens aangekomen aan de Brusselpoort, vanafdaar de stad in terug naar de Haverwerf...
Ik schat een kleine 12 km ....
Het moet hier een begankenis geweest zijn !...
:-D
Om 8 uur zijn we dermee weg vanavond.
Training voor den dodentocht in augustus :-)
Gij moogt om 8 uur vertrekken, Marc.. Maar dan zal ik u niet zien, ik vertrek namelijk vanavond al, om 20 uur ;-p
Misschien eens ne nieuwe Vavojo (VastenVoettochtJongeren) opstarten !
Misschien ism VTB/VAB.
Just an ID...
Surprise. Gimycko heeft een ID.
VTB / VAB bestààt niet meer.
Dat is nu vtbKultuur en VAB geworden.
Jouw 'voorstel' zou kunnen kaderen binnen vtbKultuur.
PS : Ooit nog meegelopen in Vavojo ?
In het eerste jaarboek ( 2002 ) ' opgetekend verleden' van de mechelse vereniging voor stadsarcheologie, je weet wel: de mannen van het Paardenstraatje, staan enkele verhalen over het voormalige klooster van de geschoeide karmelieten. Zij hebben daar archeologisch onderzoek gedaan na de afbraak van de Chevalier Marin en hebben er zelfs een windhaan opgegraven.
Waarom een haan op een toren plaatsen? Volgens Grieken en Romeinen kon de haan het daglicht voorspellen door 's nachts de stand van de sterren en de planeten te bestuderen! En ik die dacht dat een haan alleen bovenop een mestput kon staan. :-)
@Luc: Straks ambras met onze Waalse broeders :-)
-Klooster van de geschoeide Karmelieten
-De Vier Winden
-Beiaardschool
-Huis Cadix
-Hof van Busleyden / Berg van Barmhartigheid
-Wat was het Volkstoneelgebouw eigenlijk ?
-Wat was het huidige IKA-gebouw ?
altijd leuk meer mechelse geschiedenis. En Battel is nog een dorp in de stad!Ga er 3x
per week naar de kine. En met mooi weer of corse met het ...
Dus... wanneer was nu alweer The Battle of Battel ?
:-D
Beste,
Het aangehaalde deel over de van Oyenbrugge's is letterlijk overgenomen uit mijn boek: G. SEGERS, Het Coolhem te Kalfort-Puurs, een verhaal van ridders, paters en heren, 1999.
Mijn vader is pas overleden. Nu hoor ik pas dat hij in zijn jeugd (begin de jaren '40) opgevangen/geplaatst is geweest in Battel om gezondheidsredenen?
Iemand een idee welke opvang toen in Battel bestond?