(Tekening : Gimycko)
Geschiedenis is mijn dada. En geregeld zit ik te neuzen in de archieven van Google naar plaatsen, gebeurtenissen of namen.
Kom ik daar enkele dagen geleden het woord Tichelrie en Mechelen tegen in 1 zin :
Mechelen had al in 1292 bij de Dijle een Tichelrie, een baksteenoven...
Dat verwijst duidelijk naar de naam : Tichelrij !
Maar ik vind bv weinig ivm de betekenis van Dobbelhuizen. Ik vind enkele verwijzingen naar het dobbelspel...
1) Dobbelhuis – speelhol
2) Zuidafrikaanse website :
...As ek by die rolette tafel in die dobbelhuis staan en ek het 'n keuse tussen rooi of groen, is die ewekansigheid 50% dat ek of rooi of groen sal gooi, ...
3) Wikipedia in het Afrikaans :
...Tydens die Tweede Ryk is die Salle du Jeu de paume aan 'n amptenaar van die prefektuur verhuur wat dit as 'n dobbelhuis vir die offisier van die wag gebruik. Dit het kort daarna bankrot gespeel...
Waren, in de buurt van de Dobbelhuizen in Mechelen, gokpaleizen of plaatsen waar men kon spelen voor geld (Kaarten, dobbelstenen, enz...) ?
Ethymologie…
Door gimycko geplaatst op 16 oktober 2007
met categorie:
Ze verwijst naar de dubbele rij huizen die deze straat vroeger had.
Nu is er slechts één rij - de andere kant is Dijle-oever.
Onlangs kwam ik ook de volgende begrippen tegen :
-Hooghuis (reeds de betekenis bekend)
-Breedhuis
-Diephuis
Breedhuis en Diephuis werd vermeld in een artikel over het Paardenstraatje...
Hooghuis, zie...
http://mapt.stadmechelen.be...
De dobbelhuizen waren vroeger stapelplaatsen voor scheepsvrachten. In die huizen werden ook scheepslui, havenarbeiders kortom allerlei personeel voor de 'maritieme' handel en wandel aangemonsterd. Bij overaanbod van de werkkrachten, werd er voor de (laatste) arbeidsplaatsen gedobbeld ... Het lot besliste wie er werk had of niet. Voila een plausibele uitleg voor de etymologie van de 'dobbelhuizen'
Het begrip ‘diephuis’ en ‘breedhuis’ slaat op de richting van het dak ten opzichte van de rooilijn. Zo simpel ligt dat!
Heeft dat ook te maken met de "Kraankinderen" ofwel werkMANNEN die de oude Kraan in Mechelen bedienden (eigenlijk in gang trapten) en zelfs een eigen Gilde hadden ?
De ‘tichelrie’ (les tuileries in ’t Frans) zijn dakpannen. De naam slaat terug op een dakpannenfabriekje dat daar gelegen was. Dakpannen bakken was een lucratieve bezigheid sinds het middeleeuwse verbod om nog langer houten huizen (en daken uiteraard) te bouwen.
De kraankinderen hadden inderdaad een eigen ‘gilde’ alhoewel het gebruikelijk is om hier eerder van een ‘ambacht’ te spreken. Die mensen werden niet ‘uitgeloot’ die waren lid van een ‘nering’ (een beschermde stiel dus) en waren van werk verzekert. Hun naam ‘kinderen van de kraan’ is een allusie op het feit dat ze in en uit de ‘buik’ van de kraan kropen om hun arbeid respectievelijk te begingen of te eindigen …
"Tichel" heeft veel weg van "Tegel" en "Rie" lijkt op "Rij", dus een rij of rijen met Tegels of Dakpannen of zo ?
Maar dan in 't Mechels ?
Verder sluit ik me aan bij Dobbel (=dubbel) huizen.
Even vermelden dat de Dobbelhuizen, net zoals de Lange Schipstraat allicht tot het overstromingsbied van de Dijle mogen gerekend worden tot pakweg de 13e eeuw ... Niet te verwonderen dat er water in de straten staat ... bij hoogtij ... !
De naam "Kraankinderen" was blijkbaar ook een begrip voor eenzelfde nering/stiel in andere steden, waaronder bv Antwerpen...
Kraankinderen was de naam in vrijwel ALLE steden waar dit ambacht werd uitgeoefend ...
En omdat Peter daar vlakbij woont, zal hij (hopelijk) de betekenis kennen van "Stadsheimelijkheid"...
LOL
Natuurlijk was er een remsysteem voorzien; Onze oude Belgen waren niet helemaal van gisteren zenne!
U zal al wel opgemerkt hebben dat de noordzijde van de stad beduidend lager ligt dan de zuidkant (lees: boven de dijle) en vermits water zelden bergop overloopt is het nogal logisch dat het GANSE lager deel (lees: onder de dijle) overstromingsgebied was. Alhoewel hierover meningen serieus verschillen hoor …
De Middeleeuwen waren NIET zo achterlijk zoals ze algemeen worden voorgesteld !
En zekers ni in Mechele !
Dus Eddy, neem maar gerust aan dat de Langs Schipstraat en de Dobbelhuizen veel vaker onder water stonden, dan de rest van de stad ....
Alhoewel er over geschiedenis kan (en moet) gediscussieerd worden !!
Groetjes,
Googlet eens naar:
http://www.literatuurgeschi...
en kijkt eens in de rechterbovenhoek ...
... de 15de regel aanklikken ...
De moeilijkheid begint met het preciseren van ‘vroeger’ Spreken wij over de protohistorie, de middeleeuwen, het ancien regime, vul maar in … Spreken wij over het overstromen van de dijle of spreken wij over het tij dat de riolen deed overlopen in laag Mechelen … keuze en discutie stof genoeg. Maar hou steeds goed in gedachten dat geschiedenis GEEN exacte wetenschap is en dat ik (of gij zelf) praktisch altijd contradiktorische argumenten zult kunnen bovenhalen. Het grote gelijk is voor iemand weggelegd; Alleen: wie is die iemand? That’s the question …
(als achtergond info, ik kom net terug van mijn cursus Gids voor Mechelen, waarbij een stadsarcheloog ons interessant vertelde over de archeologische bevindingen over de toestand tijdens de 12e-13e eeuw.)
Maar men denkt (wetenschappelijk ondebouwd) dat de huidige Dijle oever is versteend zoals men dat zegt in 1251. Dus voordien hebben we zeker Dijle over een groot gebied van Lange Schipstraat, Nauwstraat, Drabstraat, Tichelrij, en allicht (volgens de hoogtekaart) ook Dijle, en Haverwerf.
Het moet hier vroeger een natte en drassige bedoening geweest zijn...
Mechelen is toch niet gebouwd op palen, zekers, met al die Vlieten, Meanders en Moerassen ?
Waar ligt eigenlijk het Hoogste Punt in (Groot-)Mechelen ? Toch niet de Vosberg in Rumst ?
Ik hoorde van een stadsgids van de 'laatste lichting' een zeer technische wetenschappelijke uitleg over het waarom de dijle vroeger (als ik het mij goed herinner tot zoiets in de 13de 14de eeuw) niet KON overstromen in Mechelen. Zo iets ongeveer dat de invloed van het getij toen tot hier niet geraakte. Maar die uitleg ging mijn petje te boven; Ik heb er alleen van onthouden dat de 'geschiedenis' op zijn minst zeer duister is, en zoals gijzelf stelt: 'men denkt ...' hetgeen mijn vermoeden (dat er vele contradiktorische meningen zijn) sterk steunt. Ik zal over dit onderwerp(wegens mijn absoluut onvoldoende kennis) dus niet meer voorts discuteren. Ik zal wel trachten die bedoelde ‘nieuwe’ gids zijn stelling eens op te tekenen. Indien dit lukt zal ik dit berichtje later op deze topic posten.
Wanneer water na een overstroming terugtrekt, blijven er op het eerder overstroomde gebied (dikwijls) natte poelen, moerassige plekken, ‘broeken’ bruulen’ grachten enz … over.
Wanneer mensen zo’n (overgebleven) ‘gracht’ gaan bewerken (uitdiepen, kanten afgraven enz … ) verandert de naam van zo’n gracht miraculeus … Behalve in Amsterdam (waar de benaming ‘gracht’ blijft) wordt het in Brugge ‘reien’ in Mechelen ‘vlieten’ enz …
In de protohistorie woonden er Nerviërs in paalwoningen tussen de grachten in het ‘lage’ Mechelen; De kano, uit die periode, die (op nekkerspoel) gevonden is schijnt (vanuit Brussel) weldra terug naar Mechelen te komen, ik hoop de politici die hiervoor zich ingezet hebben hun woord in deze houden …
De ethymologie van "Bruul" kende ik reeds...
http://mapt.stadmechelen.be...
Dus zijn die van Mechelen niet alleen Maneblussers, maar ook "Swamppeople" of Moerasmensen. En ik heb eens ergens gelezen dat je van Moerasgas rare dingen begint te zien of te doen. Of is dat na het zoveelste glas Carolus ?
LOL
Ik twijfel op géén enkel moment aan Uw interesse noch grondige kennis over etymologie of de Mechelse geschiedenis. Wat Uw biologische parate kennis betreft, daar heb ik enige twijfels; Zelfs een slecht getrainde Carolus liefhebber (zoals ik) weet dat voornoemde 'mede' biogassen veroorzaakt ...
Bedankt voor de link; Ik kende de eerste betekenis van het woord 'bruul' niet ...
Intra muros is het hoogste punt gelegen in het Gulden Mouwstraatje, gelegen aan de Lange Nieuwstraat. Was vroeger een verbindingsweg naar de Schuttersvest Hoogte punt, op een oude stafkaart, was als mijn geheugen nog goed is, 23 meter. Nog blijven hangen uit mijn scoutstijd.
Ekster
De Korenmarkt ligt volgens diezelfde meting op 8.71 m; het Zennegat op 3.90 m; de Nekkerspoel op 8.06 m; de grens met Willebroek op 2.00 m; de grens met Zemst op 10.50 m.
Tot nader order, ik zoek dat nu officieël op.
In elk geval bedankt voor je verder uitleg.
Volgende dingen vind ik ivm het Hof van Goer in Mechelen :
Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeen schap
HANDELINGEN
Vergadering van dinsdag 21 december 1976
"Het huis stond op de inventaris van te be
schermen gebouwen die uw medewerker opmaakte
voor Mechelen, lijst die ik mocht inzien, maar die
jammer genoeg nog niet is verschenen.
Het huis is niet alleen esthetisch merkwaardig
doch ook historisch. Op deze plaats werd reeds
in 1373 in de stadsrekeningen van Mechelen ver-
meld het huis van Floris van den Ghoere, later
ook omschreven als huis ,,de Ghoere”, ,,‘t Hof
van der Goere” of ,,‘t Goet van der Goere”.
Het bevond zich binnen het groot domein van
de Heer van Diest, verwant met de Berthouts,
Heren van Diest, waarvan het hoofdgebouw stond
op de plaats waar zich thans in de Adegem-
straat het Carmelietessenklooster bevindt. Op
luchtfoto’s kan men trouwens duidelijk zien dat
beide gebouwen parallel werden opgetrokken op
enkele tientallen meters van elkaar..."
CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP - BUITENGEWONE ZITTING 1977
Vraag nr. 12 van 22 juli 1977 van de heer W. JORISSEN :
Mechelen - Bescherming van Dossinkazerne en Hof
van Goere...
"Graag zou ik van de geachte Minister vernemen of
voor Mechelen de beschermingsprocedure al werd
ingezet voor :
a) de Dossinkazeme,
b) het Hof van Goere aan de Kattenberg : Renais-
sancegevel met Gotisch poortje ?
Zo ja, hoever staat die procedure ?
Antwoord :
In antwoord op zijn vraag heb ik de eer het geachte
lid mede te delen dat noch voor de Dossinkazerne
noch voor het Hof van Goere aan de Kattenberg een
beschermingsprocedure werd ingezet.
- Voor de Dossinkazerne werden met de stad Me-
chelen besprekingen gevoerd. Aangezien echter
de plannen voor de revalorisatie van dit gebouw
in het kader van de renovatie van de wijk Heem-
beemd, Zelestraat, Nokerstraat nog vaag zijn,
werd overeengekomen de bescherming pas in te
zetten wanneer de plannen hieromtrent duidelij-
ker zijn.
- Het Hof van Goere komt, gelet op de huidige
ruïneuze toestand van het gebouw, niet meer in
aanmerking voor bescherming. Restauratie zou
neerkomen op volledige nieuwbouw op zeer twij-
felachtige basis, aangezien van dit gebouw geen
enkele afmeting bestaat. Een dergelijke restaura-
tietechniek druist in tegen de principes van mo-
numentenzorg.
RIM-rapport uit 1995
De schaal en de vormgeving: twee cruciale elementen in het debat over de leefbaarheid van de stad. Wie vanaf de Winketbrug naar de Dijle kijkt,
richting binnenstad, ziet voor zich waar het allemaal om gaat. Het gebouw aan uw linkerzijde : aangepaste schaal, sobere, eigentijdse vormgeving. Rechts: het “Hof van Goer”: een buitenschalige kolos achter neo-traditionele (bedenkt U rustig een betere naam voor deze 'stijl'...)
gevels."
Meer is er op dit ogenblik niet direct te vinden...
Op de kaart van Mechelen uit 1594 (mij toegezonden door RK) staat op de hoek van de Kattenberg met de Kaardenstraat een imposant gebouw en geen gewone burgerswoning.
Vermoedelijk is dat het (oude) Hof van Goer...
- De naam dobbelhuizen is meer dan waarschijnlijk ontstaan na het kanaliseren van de Dijle te situeren in de 13de 14 de eeuw. De Dijle had een bredere loop. Na de kanalisering werd er op de drooggelegde oevers bebouwd. Er kwam een dubbele rij huizen vandaar Dobbelhuizen. Het dobbelverhaal van Eddy is mij ook bekend maar ik twijfel er sterk aan. Temeer omdat aan de andere kant van de Hoogbrug exact dezelfde situatie te zien is, namelijk in de Lange Schipstraat als je van de IJzerenleen komt, in spiegelbeeld van de Dobbelhuizen. Het kanaliseren van de Dijle werd o.a. bewezen door de opgravingen op de plaats waar nu de nieuwe flats staan waar ook onze burgemeester woont. De oudste huizen dateren van 13/14de en daaronder vonden de opgravers alleen alluviale grond, dus rivierbodem!
@Gymicko : een Heimelijkheid is de oude naam voor een toilet. In de stadsheimelijkheid werden de openbare toiletten bij feesten e.d. daar boven de Oude Melaan geïnstalleerd. VAN de naam van het pleintje in de St.- Katelijnestraat.
Wat die “nieuwe lichting stadsgids” betreft heb ik grote twijfels over dat eb en vloed verhaal. Een Italiaans bezoeker (ik denk een zekere Giucardini of zoiets) vermeldt expliciet met verbazing de getijdewerking op de Dijle en dat op meer dan 100 km van zee! En dat in de 16de of 17 de eeuw. Trouwens de stapelrechten stipuleerden dat een aantal goederen eerst gedurende “twee getijden” op de Mechelse Markt moetsten worden aangeboden!!! En die stapelrechten zijn van 1303.
Ik meende dat het hoogste punt in Mechelen het OLVr kerkhof was aan dezelfde kerk. Maar ja, ik ben niet zo sterk in aardrijkskunde.
Ik meen te mogen afleiden uit de commentaar van RIM dat het nieuwe Hof van Goer die gekleurde appartementenblok is aan de Dijle. Misschien vindt RIM dat maar niks, ik ben erg blij met die invulling, stukken beter dan de flats van Amelinckx een decade ervoor.
En nu kan ik met en gerust geweten gaan volleyen.
'kem het stad zien zakken in de zie...
'kem het stad zien zakken
'kem het stad zien zakken
het stad zien zakken in de zie...
Joepietajaja joepiee...
(als wetenschappelijke verklaring voor de hoogtelijnen in Mechelen)
@jos v/d hoek
LOL
-- Interessant om de parallel te trekken tussen Dobbelhuizen en Lange Schipstraat. KLopt inderdaad.
-- Blijkbaar is het straatnaambordje Stadsheimelijkheid verdwenen (met de renovatie ?!) in ieder geval een schoon verhaaltje ...
-- De nieuwe lichting (ondergetekende dus :-)) sluit zich aan bij Rudi.
-- Volgens 'Het Steen en de Burgers', waar het wemelt van hoogtekaarten, is het hoogste punt ergens gelokaliseerd, ten Zuiden van de OLVkerk. Ik vermoed dat de Guldenmouwstraat er niet ver af is. OLVkerkhof ligt denk ik een beetje lager.
-- Verder ben ik echt benieuwd waar het Moderne Hof Van Goer staat.
LOL
Maar waar de naam "Leegheid" vandaan komt, daar heb ik het raden naar...
Wie was de Vrouw van Mechelen en woonde zij in de Vrouw van Mechelenstraat ?
Stond er een Maalderij in het Maalderijstraatje ?
Was de Hoogstraat een straat die hoog gelegen was en wat dan met het Hoogstraatje...
Zo kunnen we nog wel effe doorgaan...
Zoals gij zelf weet wordt de gidsencursus van jaar tot jaar moeilijker, uitgebreider en ‘vollediger’ Zoals eerder vermeld snapte ik niet helemaal wat collega X (we moeten niet met namen smijten zonder de toestemming van de mensen) vertelde; een ‘eenvoudigere’ versie van zijn verhaal vond ik op onderstaande site (Hierna volgt een uittreksel) De data schijnen te kloppen; toch iets wat mij de moeite lijkt om (later) eens goed uit te diepen:
Elke stroom heeft aan zijn monding in de Noordzee getijden te verwerken. Naarmate men de rivier meer stroomopwaarts gaat ( dus verder van de zee weg ), verminderd de amplitude van de getijden op de rivier. Oorspronkelijk liep de Rupel ( nu Schelde genoemd ) via de Oosterschelde naar zee. Antwerpen lag toen net ver genoeg van de zee om geen getijden te ondervinden van de Noordzee. Vanaf de 10de eeuw liep de Rupel niet langer via de Oosterschelde naar de Noordzee, maar vond een nieuwe weg via de pas ontstane Westerschelde naar zee… Het volledige verhaal vindt ge:
http://www.miniatuurstad.be...
Wat de ‘dobbelhuizen’ betreft; Ik vertel slechts wat collega ‘Y’ (ook weer naamloos om dezelfde reden) ons voordroeg tijdens een speciale wandeling (waarbij gijzelf, als ik mij niet vergis, ook aanwezig was; Indien dit juist is weet gij wie ik met ‘Y’ bedoel, en weet gij ook dat die niet echt ‘de eerste de beste’ is) Maar nogmaals: geschiedenis is op zijn boeiendst wanneer er kan over gediscuteerd worden. De ‘ware’ oninterpreteerbare feiten zijn meestal samen met hun historische personages verdwenen … spijtig!
LOL
was duidelijk bedoeld voor Gimycko!!!
sorry Eddy!
Dat had ik wel door zenne, want ik rook helemman niks; Zelfs geen waterpijp ...
;-)
-- Louisa (van de Louisastraat) was de eerste koningin van Belgie. De straat werd aangelegd tussen 1863 an 1865.
-- De Vrouw van Mechelen was Sophia Berthout, dochter van Walter De Groote, die daar vroeger woonde rond de stadsvest. De benaming is XVe eeuws.
-- Maalderijstraat ??
-- Het Hoogstraatje toont als geen ander de oude bedding van de Dijle. Lang plat, en de langs de steile oever naar omhoog naar de OLVstraat. Dus hier in de betekenis van hoog (een hoogte)
De Hoogstraat heette vroeger Overstraat, hier dus in de betekenis van "belangrijk".
Meer van dit alles te lezen in "Namen der straten van Mechelen en korte beschrijving hunner vorige of nog bestaande oude gebouwen" van Kanunnik W. Van Caster
(Goh ik begin er in te komen ... :-)
..ik zit toevallig net hezelfde boek te lezen..
Het geeft veel interessante feiten en
uitleg.
Jammer dat m'n uitverkoren straat zo weinig aan bod komt (AB-straat)
;-)
Tussen OLV-straat en Zoutwerf :
-Maalderijstraatje
-Hoogstraatje
-Het Plein
Ik meende zoiets gelezen te hebben in een ouder artikel hier op den Blog...
Wie weet meer ?
Idee opgedaan na het lezen van de elucibraties van ons aller genie en het roken van 2 Belga's na mijn ontbijt!
Net zoals Bieren Jacobs in Mechelen of de familie Lamot in Boom-Mechelen...
Zou AB niet kunnen staan voor een naam van de Brouwer of zijn Familie, bv Brouwerij Adriaan Brouwers of zoiets (Brouwerij A.B.) ?
Schoen artikel van "Oepsinjorreke"...
A ee et over den Uirosjoppingk...
A rappeleirt datter vruuger hee een Vliesmet en een Legummemet ston, me stiene krommekes...
Wie wet hier mier over ?
LOL
Wat is "zoom" ?
Lever
Zoom = de lobmaag van koeien
Uier
Rinkskes = de omgedraaide slokdarm van een rund
Krollekes = de dikke darm (lees: anus) van ’t varken
Deze (fijne) vleeswaren werden gekookt verkocht, maar waren ’t smakelijkst indien daarna nog eens in een pan, goed gekruid) gebakken …
Lekkerder bestaat niet.
Nog bij één beenhouwer te koop in Mechelen.
De ouderwetse 'lever en zoom' vindt ge nergens meer! Allee, ik toch niet ...
:-(
@ Peter: ik denk dat de naam Maalderijstraatje voortkomt van de bloemmolens van Nielsen die daar gevestigd waren. In 1964 brandde het ganse complex af en werd het nadien door Lamot gebruikt voor het stapelen van leeggoed.
Rechts op de foto de bloemmolens van Nielsen
<a href="http://allyoucanupload.webs..."><img border="0" src="http://aycu08.webshots.com/..." alt="Free Image Hosting at allyoucanupload.com"/></a>
1)Joske De Bie is reeds geruime tijd gesloten (wegens gezondheidsredenen).
2)Uw interpretatie i.v.m. het Maalderijstraatje is volkomen juist.
Bloemmolens Nielsen.
:...In een eerste fase zal dan ook het fabriekscomplex dat tijdens de tweede helft van de negentiende eeuw vrijwel gans het onderzoeksterrein heeft ingepalmd, vrijgelegd en bestudeerd worden. Vele Mechelaars zullen zich ongetwijfeld herinneren hoe in 1964 een reusachtige brand de bloemmolens Nielsen in de as heeft gelegd. Dit enorme complex in de volle binnenstad was immers het gevolg van de vele beperkingen die de stedelijke tolgrenzen aan de industriële expansie hebben opgelegd.
Omstreeks 1835 bevond zich op het perceelsblok tussen de vele huizen die er nog stonden, een pre-industriële zoutziederij. Pas in 1900 werd er tevens een stoommaalderij in ondergebracht. De bloei en het verval van de fabriek vertaalt zich uiteraard in de gebouwen die nu weliswaar verdwenen zijn, maar waarvan de vloeren en muuraanzetten onder de asfaltlaag bewaard zijn. Indien de weersomstandigheden het toelaten, zal de industriële ontwikkeling van dit perceelblok nog voor het jaareinde ontsluierd zijn.
Tot slot zouden we iedereen die nog oude foto's of documenten over de bloemmolens Nielsen in bezit heeft, in de fabriek heeft gewerkt of de bewuste brand heeft meegemaakt, willen oproepen ons hiervan in kennis te stellen..."
Je zei in een vorige reply :
...De Hoogstraat heette vroeger Overstraat, hier dus in de betekenis van "belangrijk"...
Deze straat loopt naar de Brusselpoort.
Werd deze niet "Overste" Poort (Of Opperste Poort) genoemd, in de betekenis van Belangrijkse Poort van alle Stadspoorten ?
http://www.bouwfonds.be/sit...
Met enkele prachtige tekeningen en uitleg.
Als het inderdaad zo gaat worden, ziet het er (op het eerste zicht) niet slecht uit...
No thanx.
Je zei in een vorige reply :
...Louisa (van de Louisastraat) was de eerste koningin van Belgie. De straat werd aangelegd tussen 1863 an 1865...
En wat ligt daar vlakbij : De Leopoldstraat !
Zelfde tijdstip van ontstaan als de Louisastraat en de komst van de eerste treinen ?
Aan de gevel hangen nog steeds de oorspronkelijke runderkoppen. Maar wel in steen hé!
http://www.flickr.com/photo...
Toen 'Joske De Bie' nog 'open was' kon je daar (op 't laatst) slechts 3 (van de 5) ingrediënten halen.
De slachtafvallen worden vandaag (bijna) allemaal uitgevoerd naar zuiderse landen.(Jean Van Hoop, in een van deze topics eerder vernoemd, zoon van Thomas, was (of is nog steeds?)een firma die zich met de inkoop en uitvoer van deze 'triperieën' bezighield.
Voor enkele jaren heb ik nog in Italië, in een klasse restaurant, uitstekende 'lever en zoom' gegeten. 't Kost daar wel héél duur, maar 't was de moeite. Natuurlijk heeft dat daar een andere benaming, maar die ben ik vergeten.Indien de rudi in deze topic komt rondneuzen zal hij wel even 'inspringen'; die weet dat nog (hij spreekt uitstekend Italiaans) en hij was onze gids toen!
Wat de ‘vliesmêt’ betreft, daarover wordt ook geklapt’ tijdens de (nieuwe) wandeling met als thema ‘de verdwijnende Europarking’ door o.a de stadsgidsen Rudi en Paul Delbaere …
dixit rudi
Alhoewel ik Uw verhaal onderschrijf (het water loopt mij intussen uit de mond) moet ik toch eens opmerken dat 'lever' (ooit het beste dat een beest te bieden had)vandaag spijtig genoeg niet meer zo'n uitstekende kwaliteit is. De lever is namelijk één groot bloedvat en bevat dus ALLE schadelijke 'dingen' die het dier ooit te slikken kreeg. En nee ... er bestaat (in de meeste gevallen) géén Quarantaine tot de beestjes hun onnatuurlijke producten zouden ‘uitgezweet hebben.
Waarmee ik dan weer niet bedoel dat een lekker sneetje lever (al dan niet met uien gebakken) geen manna zou zijn …
Leegheid komt van de politiekers die er woonden en geen steekpeningen aanvaarden.
Dit is natuurlijk pure kolder!
Volgens het fameus boek "Namen der Straten van Mechelen" Door Kanunnik W. Van Caster zou dat geval al dateren uit 1346 als 'Ledecheit" geschreven.
In hedendaags Vlaams zou het betekenen een ongebruikte grond, een lege grond.
Toen dat spel toch bebouwd werd bleef de naam bestaan. Zij woonden op de o.a.
Leecheyt. Toen bestond er nog geen Groen Boekje om de juiste schrijfwijze vast te stellen en de schrijver van dienst schreef het fonetisch of hoe het volgens hem was. Heerlijke tijd, je kon geen fouten schrijven....denk ik.
Tevreden ?
We hebben weer wat bijgeleerd...
Met dank...
Als je meer wil weten over dit maffe stadje aan de Dijle, klik bovenaan eens op de Interactieve Stadsgids.
Misschien kun je er dingen in verbeteren of nieuwe dingen opstarten. Deel jouw kennis met al die Maneblussers. We leren allemaal graag bij. Vooral als het over Mechelen gaat...
Nu heb ik al wel over ABBA (!!!)gehoord, maar net zoals Peter stel ik mij de vraag waar u deze informatie haalde.
En wat is het verhaal achter dat piepkleine huisje in de Leegheid ?
http://mapt.stadmechelen.be...
Zonder zwans, de reeds bekende Van Caster verwees ook naar een brouwerij die bekend was onder naam A.B. Hij schreef er helaas niet bij vanwaar die A.B. kwam.
Maar zoals dat dikwijls gaat met historici en kroniekschrijvers ze nemen gewoon over wat ze in archieven vinden zonder zelf is verder te gaan zoeken en...dat heeft een historicus me ooit gezegt !
Denk aan de journalistenwet: check en double check !
Ambachtelijk :
"Men noemt een product ambachtelijk of artisanaal (in Vlaanderen) als het op de originele of traditionele manier gemaakt wordt.
Dit in tegenstelling tot een industrieel product.
Ambachtelijke producten dragen zweet en liefde in zich; elk exemplaar is uniek doordat de ambachtsman individuele aandacht schenkt aan het materiaal (vooral wanneer het hout betreft). Ambachtelijke producten zijn veel duurder dan industriële producten omdat er niet of nauwelijks schaalvoordeel kan worden behaald."
Dus er stond in Mechelen een Brouwerij waar op ambachtelijke wijze bier werd gebrouwen. Dat is een beetje te algemeen voor een naam (in 't Frans of in 't Nederlands).
Dus blijf ik bij mijn eerste suggestie : Een naam van een Brouwersgeslacht... nl A... B....
Dat A.B. straatje heeft me altijd geïntrigeerd, maar wat ik erover terugvind is dit: In het rapport van 1851 over de revisie van de straatnamen spreekt men over het bestaan van ' la maison l' A.B. située dans cette rue'. en zoals Jos zegt, beaamt Van Caster dat.
Als ik het boekje ' de mechelse bierhandel' van Jozef van Balberghe napluis dan lees ik dat de desbetreffende brouwerij reeds bestond in 1647. De verklaring ' artisanale brouwerij ' voor het letterwoord 'A.B.' vind ik dan biezonder modern voor het midden van de 17e eeuw dus ik wacht op een meer plausibele verklaring.
Toen ik ben opgegroeid op dertig meter van dat piepklein huisje op de Leegheid, dan woonde er een vierde- wereld koppel met een volwassen mentaal gehandicapte dochter. Manlief plus hond vloog steevast de straat op wanneer dochterlief op zaterdag gewassen werd door de moeder. Het gezinsleven was er een van veel ruzie en straatlawaai en dit verhaal situeerde zich in het begin van de jaren zestig. Om de ontstaansgeschiedenis van het huis te weten te komen moet je de huidige bewoner, historicus Patrick De Greef uithoren, maar dat moet je zelf doen! Het is de moeite waard.
Wat je zegt over de Leegheid volgens Van Calster is correct maar herinner jij je nog het vroegere café ' Het Brandijzer' ( tot ongeveer 1970 )op de hoek met de St. Pietersberg? In de top van de tuitgevel stond een gebeeldhoud hoofd van ' iemand '. Die iemand zou de laatste overlevende geweest zijn van de Leegheid tijdens een 14e eeuwse ( ? ) pestepidemie. Vandaar de naam 'leegheid'. Ik hebt dat verhaal altijd meegezeuld zonder daar ergens een bewijs van terug te vinden. Maar je weet maar nooit. De foto van het café met hoofd kan je terugvinden op de Regionale Beeldbank Mechelen.
Ik deel jullie bedenking i.v.m. brouwerij A.B..
De bron van Eva M. is een vereniging nl. Artisanale Brouwers
Brasseurs Artisanaux(Artisanales
en voeren in hun logo : Artisanale Brouwers/Artisans Brasseurs.
Inderdaad zéééér modern voor een brouwerij van in 1647.
Wat staat er in "De Mechelse Bierhandel" door Jozef Van Balberghe, zoals vermeld door Luc :
Brouwerij A-B.
In 1647 brouwerij “Den A-B”.
In 1838 was dit nog een brouwerij; ingevolge de deelingakte van 1 maart 1838 voor J.B. De Keersmaecker, notaris, werd ze toegewezen aan Eduard de Cock, zoon van Philippe :
“een huys zijnde de brouwerij genaemd “den A-B”, komende van een zijde aen de brouwerij van d’heer BERNAERTS-LAUWERS, van den tweede aan het huys van d’heer Van Hoey… gemeld huys en brouwerij bewoond en geëxploiteerd wordende voor rekening van partijen deelde door d’heer PETRUS DE COCK, hunnen oom.”
Philip de Cock had den eigendom gekocht van PIERRE VAN RIJMENAM, op 3 Oktober 1808, het droeg toen het nr 447 der wijk A; (Zie Tableau Général/ Ville de Malines 1856 pag. 61) tevoren hoorde het toe aan ROMBOUT JAQUES VAN RIJMENAM in ’t leven aartsdiaken en kanunnik-gradueel van het metropolitaan kapittel, broeder en onkel respectievelijk van de verkooper en kooper. Hij stond den eigendom af aan zijn broeder bij akte van 25 Juni 1794, voor notaris J.B. HENS. De groote poort, welke in 1920 nog bestond, droeg het jaartal : anno 1695.
In 1828 is er sprake van brouwer BACKX (A-B straat)
Heel waarschijnlijk is de B van A-B afkomstig van de familienaam BACKX en had hij als voornaam bv. ALBERT.
Dit is voorlopig de enige verklaring die ik kan vinden in mijn archief.
Geweldig, Jos !
Kwamen de Koeien langs de Koepoort Mechelen binnen en gingen ze langs de Koestraat naar de Veemarkt om verkocht te worden ? En werden de varkens verkocht in de Varkensstraat ? En alle andere "biesten", werden die verhandeld in den "Biest" ?
En eenmaal verkocht, allemaal richting Abattoir of 't Slachthuis ?
Ik herinner mij nog wel dat toen ik een klein manneke was, dat ik, met ons vader, wat ging snollen op de Veemarkt en dat dat toen wreed plezant was, want toen stonne daar allemaal klein dieren (konijnen, kiekens en vogels) en hier en daar nog een koei...
Het was den tijd dat ik verliefd was op... Chris Lomme. Ik was toen een man van 9 jaar - LOL - dus zo rond 1974...
<QUOTE>
Ik heb het even nagekeken in het volgende boek : Vaast Steurs, Jozef Uytterhoeven. De plaatsnamen van Mechelen binnen de oude
wallen, I. Mechelen, Mechelse Drukkerijen, 1942, 191p.
Dit boek behandelt (vooral) de namen van de straten in de binnenstad in
alfabetische volgorde. Dit boek is slechts een eerste deel. Het bevat de
straatnamen tot en met de Kwerdelstraat. Het eerste deel is aangevuld met
artikels in het tijdschriften ‘Mechelse Bijdragen’, en dit tot en met de
Reynkenstoren. De resterende gegevens R-Z zijn bij mijn weten nooit
gepubliceerd. Je vindt het boek en de aanvullende tijdschriftartikels in het
stadsarchief in de leeszaal op de derde verdieping.
Op p. 9 schrijven beide auteurs :
A.B.-straat
Ze begint aan de Sinte Kathelijnestraat en eindigt aan de Melaan. Ze
behoorde, tot in de XVIIIe eeuw bij de straat gekend als Melaan. Eerst in WB
1780 troffen we de benaming Abbéstraat aan, een zinspeling op de brouwerij
den AB, in de straat gelegen. Oudste vermelding van het huis in VD 1553 den
AB op den hoeck van de Mylaen. Zie Melaan.
Kort na de publicatie kwam er al kritiek op hun werk. Steurs en Uytterhoeven
verwijzen immers eerder gebrekkig naar hun bronnenmateriaal. Bij elk stukje
informatie dat ze aanhalen geven ze een afkorting en een jaartal, bvb. SR
1312-1313. Vooraan in het boek hebben ze een lijst opgenomen met
verklaringen voor die afkortingen. SR verwijst bijvoorbeeld naar de
stadsrekeningen. Probleem is dat de stadsrekening van het jaar 1312-1313 een
dik boek is en dat Steurs en Uytterhoeven er niet bijschrijven op welke pagina (of beter folio) ze hun info gevonden hebben. Als je hun info wil controleren om te zien of ze de tekst wel juist gelezen hebben moet je daar zeer veel werk in steken. Wat ook ontbreekt is een verwijzing naar de
archiefplaatsen. Ze verwijzen bvb naar een cijnsboek van het klooster van
Leliëndaal uit 1561, maar niet waar ze dat cijnsboek gevonden hebben.
Waarschijnlijk zitten de meeste van hun bronnen in het stadsarchief, maar
het is zeker niet evident om die werken allemaal terug te vinden. Bij een
aantal van hun oudste bronnen heb ik verder mijn twijfels. Toch is hun werk
zeer verdienstelijk. Soms gaan hun hypotheses compleet de mist in, maar vaak lijken ze het bij het rechte eind te hebben gehad.
In dit geval kan het kloppen wat ze zeggen. Ik ben de naam A.B.-straat
alleszins nog niet tegengekomen in middeleeuwse bronnen. WB is het Wekelyks
Bericht, een soort krantje dat in de 18de eeuw in Mechelen werd uitgegeven.
VD zijn aantekeningen gemaakt door de 19de eeuwse stadsarchivaris Van Doren.
De verklaring ‘Artisanale Brouwerij’ lijkt mij minder waarschijnlijk. Termen
zoals artisanaal en ambachtelijk hebben maar betekenis in contrast met
industriële en machinale productie. Vroeger was alles handwerk behalve het
werk dat gedaan werd door molens (niet alleen maar graan malen).
Ik heb er even het volgende werk op nageslagen :
Nicoline van der Sijs. Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst
van onze woorden en betekenissen.
Amsterdam/Antwerpen, L.J. Veen, 2001, 1164 p.
De termen artisanaal en ambachtelijk staan er helaas niet in. Het woord
ambacht is al heel oud, maar het sloeg op een organisatie van werkgevers en
werknemers binnen een bepaalde sector (met oa. een eigen ziekenkas), niet op
een kwaliteit eigen aan de producten gemaakt door de leden van deze
organisatie.
Een paar andere woorden die ermee contrasteren : machine 1693, fabriek
1764-1775, industrie 1864.
</QUOTE>
Dus, het is een mogelijkheid...
Indien het iets te maken heeft met "A. Backx", valt mij op dat er (ooit) een Schepen Patrick Backx is/was in Mechelen. Hoe oud en hoe Mechels is deze Familie ?
- Biest betekend, naast het Mechels voor ‘beest’, ook een afgebakend stuk grond waarop vee gehouden werd.
- Abraham haalde nergens ‘mosterd’ hij haalde wel de mutsaard (Genesis 22-6). Mutsaard staat voor ‘takkenbos’. Het woord vervormde tot 'mustaard' en werd uiteindelijk 'mostaard'. Hij (Abraham) haalde zijn zaakjes dus niet op de IJzerenleen, maar wel waarschijnlijk bij houthandel X op den Battelse steenweg …
En kregen de Maneblussers op het "Nieuwwerk" Nief Werk ?
En leefde Stanneke Donck in het "Standonckstraatje" ?
LOL
Ge kundet zellef ni verzinne, die namen !
Allien... wa wille ze zeggen en waar kome ze vandaon ?
- De Standonckstraat heette vroeger Steenstraat, omdat ze uitgaf op de gevangenis 'Het Steen', die op de huidige Grote Markt stond. Jan Standonck (geboren in 1443) was een gestuudeerde Doktor in de Godsgeleerdheid. In 1500 stichtte hij een College in een huis in de Koeistraat (de huidige Merodestraat): het Jan Standonckcollege
- Klapgat ? Allicht van een plaats waar veel werd samengekomen en geroddeld ?
"Early years
He was born into extremely humble circumstances, the son of a poor cobbler in Mechlin, at that time part of the Austrian Netherlands. He received his early education there but quickly transferred to Gouda, where the Brothers of the Common Life ran a famous school along monastic lines..."
(Een Cobbler blijkt een soort van Schoenmaker te zijn...)
Het artikel :
http://en.wikipedia.org/wik...
In 1974 op de Veemarkt koeien!!!!
Dat zal dan op een jaarmarkt geweest zijn want ik heb dat nooit geweten. Varkens en kleinvee wel.
Biesen : koeien (of ander vee) die gaan lopen van de vliegen.
Besloten plaats waar de dieren al biesende konden rondlopen
Die anekdotes, wetenswaardigheden en kennis willen wij allemaal leren kennen !
Ik zou zeggen :
Laat u maar eens goed gaan en geef er een lap op !
Misschien een idee voor een nieuwe Rubriek hier op den Blog...
...koeien op de veemarkt klopt inderdaad. ik herinner me als jonge knaap dat er jaarmarkt was (niet alleen koeien, ook paarden).
Ik vermoed dat het zelfs nog een paar jaar langer heeft geduurd dan 1974..
Hierboven (ergens) is al eens terecht opgemerkt dat zelfs bekende historici hun ‘mosterd’ uit oude tot zéér oude bronnen halen en daarop ‘hun’ waarheden baseren. Het is zoiets als ‘slimmerds’ die zeggen ‘stel dat … ‘ en daarop hun bewijzen bouwen. Op een veronderstelling gefundeerde ‘waarheden’ dus! Op deze blog heb ik al heel wat zaken gelezen waarvan ik zelf absoluut niet overtuigd ben. Het omgekeerde is ook waar, sommigen (velen?) onder U betwistten mijn waarheden. Wat een vaststaand feit is, is dat iedereen hier echt goed tot zéér goed op de hoogte is van de Mechelse geschiedenis; Het is prettig om aanvullingen of contradixies te lezen; juist of niet juist, het blijft aangename bezigheid. En Uw voorstel (dat een van de bloggers een aparte topic opent voor ‘verhalen) vind ik persoonlijk een zeer goed idee, maar waarom neemt gijzelf niet het initiatief? Doen zou ik zeggen!
Ik weet niet of ik het hier in deze rubriek zou doen of een nieuw artikel opstart, maar ik ben ook geinteresseerd in de geschiedenis van bv de Vluchthuizen.
Ik heb het hier niet over de recente Vluchthuizen voor Vrouwen (en ook Mannen), maar over de verschillende Refugies in Mechelen.
Refugies lijkt verdacht veel op "Refugees" in het Engels ofwel "Vluchtelingen" in het goe Vloms. Dus in tijden van Godsdienstoorlogen in Mechelen en Omstreken blijkbaar een noodzaak voor oa Geestelijken...
Ja, zoals ik hierboven aanhaalde "op een jaarmarkt" maar NIET op de wekelijkse "veemarkt", of ik moet me sterk vergissen.
Ik heb volgende info uit een recnt boek van erfgoed over de Mechelse brouwerijen :
Brouwerijen in de 1817 (zonder vermeldingvan de straat weliswaar)
o.a.
Backx ( au Lion) de leeuw
Backx fils ( au Cygne ) de zwaan
Scheppers ( à l'ancre ) het anker!!!!!!
Scheppers ( au cornet de la poste)
Brouwerijen in 1828( wel met straatvermelding)
AB straat:
Backx (in de leeuw)
De Cocq
Scheppers
Wat betreft Scheppers. Het huis in de St Katelijnestraat naast de houtengevel op de hoek van de AB straat waar nu Erik Nobels woont, was eigendom van de familie Scheppers. Dat laatste heb ik van Erik zelf!
Dit ter informatie en de twijfel over de oorsprong van AB blijf dus, hier waren in 1828 drie brouwerijen.
Ik heb met plezier al dit 'gissen' en 'weten' gelezen...
Dit is Mechelenblogt op z'n best!!
Toen de straatnamen nog tweetalig waren was daar alleszins één uitzondering op, het Klapgat. Het is bij de Mechelaars genoegzaam bekend als de verbinding tussen de G. de Stassartstraat en het St Janskerkhof. Het was oorspronkelijk een kerkgang waarvan het ontstaan niet te achterhalen is, doch wel een van die eigenaardigheden is in vroegere eeuwen ontstaan als een openbare dienstbaarheid die bleef bestaan en een openbare wegenis werd.
In het begin van de 14de eeuw kan dit steegje wel “Papestraat” geheten hebben al bestaat daarover verwarring met een straatje dat op het einde van de Schoutetstraat liep zowat langsheen de zijkant van het oud refugium van Tongerlo op de hoek van de huidige Kan. De Deckerstraat. Maar vanaf die eeuw komt het voor met de naam “Stoofstraat” omdat er zich een stove of badhuis bevond; tot in 1643 komt het in officiële oorkonde voor zonder naam; wel met de omschrijving “leydende van de Kerckhofstrate naer de Biest (lees St Jansstraat) of naar St Janskerckhof. In laatstvermeld jaar is het bekend als “Sint Jansgang” maar van 1698 af is het bekend als “Klapgat”; deze bleef officieel in gebruik tot in 1886 wanneer het schepencollege het terug “St Jansgang” doopte. Naar men ons verzekerde zou wijlen Kan. J. Laenen, destijds archivaris van het aartsbisdom, geijverd hebben om de naam “Klapgat” terug in te voeren. Wat er ook van zij wij lazen in onze jeugd die laatste naam, zonder vertaling; tenzij eens toen opnieuw “St Jansgang” opgeld deed met de Franse vertaling “Alléé St. Jean”; twee dagen daarop was het naambord afgerukt en de volgende week hing er een nieuw met “Klapgat”.
Welke is nu de oorsprong van die benaming? Het is alleszins synoniem van “lameerweg” of
Klappen, wat aldaar wel zal gebeurd zijn na de H. Mis of bij een regenbui wanneer men schuilen ging onder het overbouwde gedeelte van de G. de Stassartstraat. Bij dit klappen mag gevoegd worden het fezelen en stil in het oor fluisteren van lieve woordjes door verliefde paartjes die in het steegje, bij avond, een gunstige plaats troffen.
Uit GvM
Volgens Jozef van Balberghe :
"In 1838 was dit nog een brouwerij; ingevolge de deelingakte van 1 maart 1838 voor J.B. De Keersmaecker, notaris, werd ze toegewezen aan Eduard de Cock, zoon van Philippe :
“een huys zijnde de brouwerij genaemd “den A-B”"
Er is hier (in 1828)nog geen sprake van brouwerijen "De Cock" & "Scheppers"!!!!
Et tu Nys Jos, tu quoque fili mi?(vrij naar Jules)
http://www.radioreflex.be/n...
Dobbeluizen ???
:-)
Met die Biest ga ik weer een beetje op mijn gevoel af: eerst en vooral sprak men van een lange en een korte biest, zowat de huidige St Jan straat en de Biest nu. Mijn idee is dat men sinds mensenheugenis de koebeesten daar parkeerde om op krachten te komen alvorens ze verkocht werden op de Veemarkt. Blijkbaar, en ik heb dat niet uitgevonden, had iedere stad een poort langswaar alle beesten konden / moesten binnenkomen. Vermits de koeien vanuit het noorden ( zelfs vanuit Denemarken ) onze stad te voet/poot bereikten kon het al moeilijk anders of ze moesten langs de Diesterse ( Nekkerspoel )-poort of de Liersepoort, die wij, ouw sasa's nog altijd de Koeipoort durven noemen. Vermits de oude naam van de Merodestraat sinds 1301 reeds ' Coeystraat' genoemd werd, neem ik aan dat voor een troep van zeg maar 20 koeien deze weg de gemakkelijkste weg naar de binnenstad was. Alhoewel, als je via de Nekkerspoelpoort binnenkomt dan hoef je geen enkele gracht / vliet te doorwaden om op de Veemarkt te geraken. Langs de Merodestraat moet je nog altijd de Heergracht passeren, tenzij die gracht van jongere datum ( 1372 - fletum tinctorum ) zou zijn. Dit laatste is niet zo belangrijk want de varkens, die ook langs dezelfde weg onze binnenstad betraden, werden geparkeerd op het stuk tussen de huidige Varkenstraat en de vliet Melaan, die enkele tientallen meters verder de Merodestraat kruiste. Als je mij dus zou vragen waarom de namen ' Paardenstraat', 'Varkenstraat', 'Veemarkt', 'Koeistraat / Merodestraat', daar vindt, dan zou ik je dat antwoord geven. Ik weet niet of het juist is maar bewijs mij het tegenovergestelde.
A propos, ik zou hier een lans willen breken voor de vermelding van de oude straatnaam onder de hedendaagse straatbenaming op de straatnaamborden.
Net als in verschillende buitenlandse ( bijv. St. Malo ) zou het de toeristen én inwoners wat meer betrokken maken bij zijn/haar geschiedenis.
Ik geef je maar te denken: de Koeistraat is de Merodestraat geworden .... stel dat de Bruul verandert in Bart Somersstraat .... Verliezen we dan misschien niks aan historisch erfgoed?
In het Paardenstraatje hangt reeds een bordje met een korte geschiedenis van het straatje.
Nu de anderen nog...
http://mapt.stadmechelen.be...
"21/10 : Maakten de vlieten mee deel uit van de eerste stadsomwalling ?"
Merk ik daar de "Bergstraat" op (Zijstraat van de Biest) !
Wat is daar het verhaal achter ?
Mechelen-op-den-Berg of zoiets ?
Wie weet hier meer over ?
Ze draagt de naam sedert 1385.
(voordien: 'Platea in opposito calellae fratrum Carmelitarum' - straat tegenover het klooster van de Karmelieten).
Toch is Van Caster in zijn boek over de geschiedenis van de straatnamen, niet heel zeker over het feit dat daar een heuvel zou gelegen hebben.
'(...) edoch is in geheel het lagere deel der stad geene enkele hoogte, waaraan men den naam 'Heuvel', en nog veel minder 'Berg', geven mag.'
Dat Oud-Nederlandsch (Of is het Oud-Vlaamsch of Oud-Mechelsch) vind ik nog steeds geweldig om lezen.
De beschrijving van "Gruit" en "Gagel", door onze Rembert, vind ik dan ook geweldig...
http://mapt.stadmechelen.be...
en hiermee sluiten deze reacties perfect aan bij jouw topic over de 'eerste omwalling' van de stad, en al de reacties daarop...
"21/10 : Maakten de vlieten mee deel uit van de eerste stadsomwalling ?"
Merk ik daar de "Keerbergstraat" op (Zijstraat van de Adegemstraat) !
Wat is daar het verhaal achter ?
Oude Baan naar Keerbergen of zoiets ?
Wie weet hier meer over ?
Met die Bergstraat heb ik zo ook mijn twijfels. Vermits we nu weten dat de verbinding Grote Markt - Nekkerspoel op een zandrug gemaakt werd dan begrijp ik wel waarom men over St. Pieters-berg spreekt want daar is nu nog een stevig niveauverschil, maar in de Bergstraat merk ik niks. Meer nog, vermits die straat echt op het randje van die zandduin ligt en vermits ik ook 'ergens' gelezen heb dat de naamgeving in verband moest gebracht worden met een familie Bergh of zoiets, gaat mijn voorkeur naar de familienaam en niet naar den boebel in het landschap.
De "Boebels" in het Landschap, de verhoging, de plaats waar de Stadsomwalling keerde of van richting veranderde ?
Het is maar een suggestie...
Uit Namen der straten in Mechelen :
"Kerberghe en Kerberchstrate. Keerberch.
In de impostenboeken dd. 1544 staat :
Mijnheer VAN KEERBERGEN, 90 guldens.
Die man bewoonde toen nog het stamhuis dat aan zijne voorouders reeds van in de eerste helft van de 14de eeuw toebehoorde.
Dit huis was gelegen op den hoek der straat, die den naam der familie "De Keerberghe" droeg.
Hieruit volgt dat van de twee benamingen Oude Capucienenstraat en Keerbergstraat, door het verslag aan een en dezelfde straat gegeven, de eerste zou moeten verdwijnen, en de tweede beter geschreven worden namelijk KEERBERGHESTRAAT. Dan kan men ook in 't Fransch RUE DE KEERBERGHE zeggen."
Ik stel voor dat wat jij weet en dat wat jij leest wil kenbaar maken aan alle Mechelaars.
Ik stel voor dat je die kennis hier deponeert :
http://mapt.stadmechelen.be...
Wil jij dat boekje graag kwijt of de kennis ervan delen met de Mechelaars zonder computer of internet, dan stel ik voor om het boekje te schenken aan de Stadsbibliotheek in de Moensstraat.
Ik, graficus zijnde, vind het een doodzonde om goede en mooie boeken (ongeacht de inhoud) na lezing te dumpen in een vuilniszak of bij het oude papier te zetten. Boeken, die ik niet langer bijhou, gaan linea recta naar de Stadsbibliotheek waar ze meestal met open armen worden aangenomen. Zo hebben anderen (en minder bedeelde mensen) er ook nog iets aan...
Ik begrijp dat je het wiki-principe hoog in het vaandel draagt, chapeau. Maar als ik alles moet overtypen wat relevant is voor de onderwerpen in dit bericht van inmiddels zo'n 140 reacties, dan ben ik over 3 weken nog bezig.
Maar zoals gezegd, als je je daarmee wilt amuseren, dan heb ik nog wat literatuur voor je liggen ;-)
En alhoewel ik dolgraag eens het boekje wil bekijken, zal ik steeds schrik hebben het (per toeval) een ezelsoor te bezorgen.
Daarom stel ik voor dat je de kennis in JOUW boekje te pas en te onpas zou blijven gebruiken in deze Blog en eventueel op MechelenMapt.
Want, zoals je weet :
-Kennis is Macht
en
-Slim is Sexy...
So, keep up the good work and hope to see you soon in the City of Mechelen...
:-)
Misschien wil Kazamel het "origineel/copy" bij jou in de bus steken.
Alhoewel hij blijkbaar vlakbij mij moet wonen, is een petieterig kleine wandeling tot de LunaLuna op het Jef Denynplein volgens mij geen echte onoverkomelijkheid.
Alhoewel ik het boek/copy graag eens wil bekijken moet ik de volgende weken en maanden nog wat literatuur uitlezen die ik in de loop van vorige maanden heb aangeschaft bij boekhandel Forum.
Historisch Werk en Geheimzinnigheid a la Vrijmetselaars en Tempeliers enzo...
Niet direct met een Link naar Mechelen, maar wel razend interessant !
;-)
"""We hebben onze mails eens nagezien en daarbij uw onderstaande vraag aan Axel teruggevonden.
Door de grote drukte van de voorbije maanden was deze een beetje tussen de plooien gevallen, waarvoor ons excuus.
Daarbij ben ikzelf ook een tweetal weken uit roulatie geweest, zodat er zich heel wat zaken hadden opgestapeld.
We hebben er deze namiddag direct een topografische kaart (schaal 1/20.000) bijgenomen en gezien dat we daar niet ver mee springen : het ganse stadsgebied staat enkel gearceerd aangeduid, en er is (op onze oude kaart althans) geen hoogtelijn te zien. Kaarten op een gedetailleerder schaal (1/10.000) hadden we niet onmiddellijk bij de hand, maar zijn naar verluidt ook nog niet gedetailleerd genoeg. Dus ben ik maar bij de collega's van de archeologische dienst te rade gegaan. Zij bezitten immers een ware schat aan hedendaagse digitale kaartgegevens.
Tussen haakjes : zou het kunnen dat u ook deze weg bewandeld heeft ? Want één van de medewerkers van archeologie (Frank Kinnaer) heeft toen dezelfde vraag gekregen. In dat geval heeft u wellicht vernomen dat uw bewering klopt : het putdeksel op de hoek van Guldenmouwstraat en Lange Nieuwstraat ligt inderdaad op 23, ... meter en ja dus hoogste punt van de stad. Men is dit te weten gekomen via de dienst Wegen en Rioleringen van de stad (ing. Paul Temmerman). Zij hebben nl. eens een hoogtemeting gedaan van alle putdeksels van de stad, dit in functie van de riolering. Deze digitale hoogtemetingen zijn nu in kaartvorm verwerkt. Ik hoop dat u daarmee (wellicht voor de tweede identieke keer ?) geholpen bent.""
Het is mij niet om het grote gelijk te doen , maar wel: De waarheid heeft zijn rechten.Ik vraag me af wie er stiekum naar het hoogtepunt gevraagd heeft op hetzelfde tijdstip als ik?
Voila, nu staat dat voor iedereen toch wel vast dat het hoogste punt te Mechelen 23,... meters is. Wat je bij de scouts, vroeger, allemaal leerde!
Raar dat men zulke dingen onthoud en wat verleden week gebeurde, alweer vergeet...die 80 jaar zeker.
De tekst tussen haakjes is gewoon overgenomen, zonder enige verandering, van het antwoord uit ons stadsarchief. Ik bedank hier oprecht alle stadsambtenaren die gezorgd hebben voor dit correcte antwoord.
Bij overstroming allen naar de Guldenmouwstraat !
En dat de Guldenmouwstraat het hoogste punt is, dat heb ik lang proefondervindelijk vastgesteld als ik elke dag van het Jef Denynplein naar het groot station fiets !
Je steek vooraan een kleiner wiel en je rijd steeds bergaf ! :-)'t zijn de simple dingen die het leven aangenaam maken.
Hou met op de hoogte van uw contact met Frank Kinnaer, ben benieuwd wie dat spelletje speelde .
Mijn familienaam is Verbeeck. Volgens mijn voorlopige analyse komen wij van Mechelen extra muros (buiten de stadspoorten) en zou de beek in Verbeeck mogelijks verwijzen naar de Raambeek (beginsel van de Vrouwvliet) en/of de Neet. Vooral het gebied van beide Wavers. Na 1600 met de drooglegging van de moerassen tussen Raambeek en Neet verspreidde de familie zich stroomafwaarts richting Diest, Westerlo, Aarschot, Schriek...
Voor Mechelen intra-muros verwijzen de oudste data op Verbeeck'en tussen 1520-1560 in de Sint-Jansparochie (Wie weet of er daar een bepaalde gilde/ambacht/nering gevestigd was ?)
Ook was de bekende schildersfamilie Frans Verbeeck (Hans vanMechelen) uit dezelfde periode.
Weet iemand meer over met wie hij gehuwd was en/of waar te Mechelen hij woonde ?
Bank bij voorbaat.
Om even terug te komen op de "Dobbelhuizen": ik vermoed dat de naam ontstaan is van het feit dat de ingang van de woningen langs de straatkant was en het 2e gedeelte van de woning langs de Dijloever lag, waar de goederen werden gelost om ze naar het achterliggende magazijn te brengen.
ik heb weer een nieuwe uitdaging in mijn koppeke ;
seut >
ik kom niet verder dan > engels > seuth > vrouw met beschamende kleding
erik
'k denk dat ik hier , tijd geleden eens napsjaar gevraagd heb ,
intussen ben ik overtuigd dat het van spaans dorp abejar komt
@eddy: Bij de ingredienten voor lever en zoom, naar men me vertelde als voor of kort na W.O. II mee geleurd langs de café's in de Lange Nieuwstraat, hoorde ook 'kao lou' (koude loo ?). Ik heb het vele jaren later nog wel weten aanwijzen en gegeten (wellicht nog van bij 'den Bie' uit de Adegemstraat): een min of meer ronde schijf van vijf centimeter doormeter en 7 mm dik tamelijk taai vlees met een soort ader er dwars door. Men gaf me ook mee wat het eigenlijk was, maar of dat klopte... (Don't ask).
Betreffende de Dobbelhuizen:
Ik hoorde ook wel van dat 'dobbelen', maar geloof daar niet te veel van:
- Staat het vast dat er systematisch gedobbeld werd om werk toe te wijzen, of is zelfs dat al pure speculatie?
- Uit welke tijd stamt de oudste vermelding van de naam 'Dobbelhuizen' en in welke tijd werd er desgevallend gedobbeld?
- Is er in die tijd een term "dobbelen" of "dobbelstenen" in Mechelen geweest? Want voor mij was dat een term uit de vreemde taal die ik op de lagere school leerde: In het Mechels werd slechts ''me de teirlinge gespeld''.
"Dobbel" is wel echt Mechels voor dubbel en de woordvorming "dobbeloaze" is de normaalst denkbare voor 'dubbele huizen' en kan vlot een dubbele rij huizen betekenen, al zou dat woord net zo goed op (een reeks) tweewoonsten kunnen slaan of op huizen van dubbele hoogte of breedte (ten opzichte van de andere in de buurt). De uitleg van Roger Kokken is ook zeer geloofwaardig.
Nu is in elk geval de Dobbelhuizen het traject waar een dubbele rij huizen voorkomt na de enkele rij aan de Tichelrij, maar hoe was de situatie toen de naam vooreerst gegeven werd?
@erikdb:
't Klinkt op het eerste zicht quasi identiek, maar toch vermoed ik dat men onbewust "nen napsjaar" en "nen absjaar" (en zelfs "nen apsjaar") net een klein beetje anders uitspreekt. In elk geval heb ik het steeds zonder nadenken als dat tweede begrepen. Dat maakt 'abejar' erg aannemelijk ter verklaring van de klank, maar waarom Abejar voor een soort heimelijke of wat kwaadaardige kwistenbiebel? (Althans die betekenis leek mij uit het praktisch woordgebruik.)
Het is trouwens niet louter Mechels: ik heb zo het gevoel dat Antwerpenaren die term nog geregelder gebruiken.
Over naamsverklaringen gesproken ... heeft iemand ooit achterhaald naar welke vrouw verwezen wordt in de benaming van de vliet "Vrouwvliet", of wat die vrouw daar doet in die vliet dat ze haarre stempel erop heeft gedrukt?
En waarom wordt er eigenlijk gesproken van vliet terwijl men toch zegt dat de Vrouwvliet in de vroege tijden een belangrijke rivier was, die bevaren werd met kano's, en met boten vooruitgetrokken met paarden enzo? Ik vind dat behoorlijk tegenstrijdig. Volgens bovenstaande info is een vliet niet meer dan een gracht die wat meer uitgegraven werd door de mens, ik zie nog niet zo direct boten varen in grachten. Dat lijkt me niet zo slim.
Ik vind het allemaal zo interessant, te weten komen vanwaar woorden komen. Leuk leuk :)
@Serlene: ik ga je trachten te antwoorden in de vorm van een ' beredeneerde gok '.
De Vrouw(en-)vliet zou die naam gedragen hebben vanaf de 14e eeuw. Een andere bron verwijst naar de ' Witte Vrouwen ' als oorsprong van de benaming. Dan gaat er bij mij een licht op: de Zwartzusters kloosterorde werd in Mechelen opgericht rond 1350. Zij hielden zich bezig met het verzorgen van de pestlijders. In tegenstelling met wat hun naam doet vermoeden waren die zusters die rechtstreeks in contact kwamen met de zieken, in het wit gekleed. Wit linnen zou een betere bescherming bieden tegen de pest dan het gebruikelijke lakenstof.
Ergens in de tijd hadden deze nonnen een specifiek pesthuis, gelegen aan wat nu de stedelijke begraafplaats is en .... aan de Vrouwvliet. Het kaartje hieronder ( 1730 ) geeft die plaats aan als ' 't Siekhuys '.
Waarom deze waterloop vliet werd genoemd en niet gracht, weet ik niet. Etymologisch zou er geen verschil mogen zijn omdat ' gracht ' het woord graven of graveren als stam heeft. Omdat in een bepaalde tijd van de geschiedenis deze natuurlijke waterloop gebruikt werd als grens tussen het hertogdom Brabant en de heerlijkheden Nekkerspoel / Mechelen, werd ze misschien verbreed of uitgegraven?
Heel belangrijk als vaarweg zal deze vliet wel niet geweest zijn want je kon er alleen Bonheiden mee bereiken en dan was de kous af. Hieronder zie je de kruising van de Vrouwvliet met de Grote Nieuwendijkstraat.
Succes!
@ Luc :
En stond er misschien een Brôôn Krôôs (Bruin Kruis voor de Niet-en Nieuwe Mechelaars) oep de plek waar de pestlijders werden begraven ?
Want 't Bruijn Kruijs ligt op een steenworp van 't Sieckhuijs.
Kleinigheidje, lijkt me onder de hoofdtitel wel gepast:
Heeft Van Calster niet meer met private vloeren dan met openbare bestrating te maken? De kanunnik die o.m. Mechelse straten beschreef, was Willem Van Caster (°1836 - †1918). Ik maakte en herhaalde dezelfde vergissing al meermaals op dit blog, en zal dat nu her en der wel even verbeteren opdat dit euvel niet de wereld rondgaat, want nu bleef het beperkt tot Oost-Vlaanderen: Het Belfort (Jaargang 12, Gent 1897), de Gazette van Beveren-Waas (1910-09-04) en de Universiteit van Gent in Gentse Bijdragen tot de Kunstgeschiedenis (deel V p. 205, 1938). ;-)
En euh, de titel hoorde naar 't schijnt gespeld als etymologie, steeds zonder h, volgens de woordenlijst, al ben ik zelf niet zo gelukkig met die beslissing van de Taalunie.