Mechelen Blogt

(Het bestuur en de vier nieuwe leden van Lions Club Minerva (alle foto's: Rudi Van Poele)

Vrijwel iedereen in Mechelen kent de kantoorwinkel Mispelters in de Katelijnestraat, met als zaakvoerder Oswald Vansintejan. Hoewel hij zelf geen Mechelaar is heeft hij door zijn beroepsactiviteiten heel wat Mechelaars leren kennen, die intussen echte vrienden zijn geworden. Oswald is naast zijn beroepsbezigheden o.a. een begeesterd lid van de Lons club Minerva, een van de kleinste clubs in ons land, maar met een groot hart voor het goede doel. Een van die doelen in 2018 was trouwens onze Mechelse Sjarabang van Marleen D’Joos, met Lamotdirecteur Jan Simons als een van de drijvende krachten. Lions club Minerva liet speciaal een nieuwe rozensoort ontwikkelen die werd verkocht tijdens de rozenfeesten in het Vrijbroekpark en heel wat geld in het laatje bracht.

(foto re.bo: Jan Smets.  Onder: Luc Van Balberghe als illusionist, vele jaren terug)

Het nieuwste boek van Luc Van Balberghe laat zich vlot weglezen: 'Wolfsmelk' beschrijft een volkse stadsbuurt waar op een dag een zigeunergezelschap haar circustent opzet.  Het leven in de wijk wordt hiermee plots overhoop gehaald.  Niks is achteraf meer wat het was.  Verrassend, spannend,amusant, ontroerend...: zo zou ik dit boek omschrijven.  Luc zet ons in de loop van het verhaal regelmatig op het verkeerde been en tot de laatste bladzijden - tot de ontknoping -  weet hij onze aandacht vast te houden. De personages worden trefzeker en met met veel empathie ten tonele gevoerd: mensen van vlees en bloed.  De kleine gemeenschap van 'Het Voght'  en het exotische gezelschap van het circus: twee totaal verschillende werelden worden hier met mekaar in confrontatie gebracht.  Het zorgt voor een fascinerende kettingreactie van allerlei emoties als argwaan en verwondering...  Maar begin zélf maar aan dit boek: ik garandeer je een aantal uren leesplezier!

Ik praat met Luc Van Balberghe over zijn boek én over zijn inspiratiebron.: Luc is hiervoor beginnen graven in zijn herinneringen.  De voormalige journalist en toneelauteur was immers een tijdlang actief onder het zeildoek van het vermaarde Mechels/Muizens circus Ronaldo.  Ook al is dit een héél ander circus dan hetgene hij beschrijft in 'Wolfsmelk': er zijn parallellen te herkennen.  De sfeer en de liefde voor circusmensen weet hij mooi te vatten.  Over hoe hij als kind reeds aangetrokken werd door het circusleven en hoe hij later zélf aan de slag ging als goochelaar en illusionist: we hebben hierover een urenlange en boeiende babbel...

De Oostenrijk vereniging Servus Mechelen organiseerde zondag 13 januari zijn jaarlijkse Nieuwjaarsconcert. 430 muziekliefhebbers van Weense walsen en polka’s hadden zich een plaats gereserveerd in de Stadsschouwburg.

(foto's: Jan Smets)

Aan het enthousiasme en de overredingskracht van Hilde Luytens zal het alvast niet gelegen hebben!   Al een aantal jaar is ze de verantwoordelijke van Start2Run van RAM, de Mechelse atletiekvereniging die haar stek heeft in sportpark De Nekker.  Nee: ze neemt er géén loopje mee: we kunnen allemaal in 10 weken 5 km leren lopen.  En dat wil ze bewijzen!  Na de feestdagen maken velen goeie voornemens en haalt men de buikriem wat aan.  Of: het wordt teminste geprobeerd.  We willen wat minder copieus tafelen, ons alcoholverbruik beperken, én...we willen misschien wat meer sporten.  Maar vaak sneuvelen die intenties al vrij snel.  Ook de sportieve voornemens worden nogal vlug - héél stilletjes - opgeborgen.  Maar: we kunnen het déze keer anders aanpakken!  In groep en onder begeleiding is de slaagkans beslist véél groter.  Dit is gewoon een vaststelling.  Als ervaringsdeskundige weet Hilde me dat te bewijzen...  De nieuwe lessenreeks start op woensdag 23 januari.  Overtuigd om een poging te wagen?

(foto's: Jan Smets)

Ik heb haar nog kort gesproken op de boeiende overzichtstentoonstelling 'Niet van gisteren' in oktober 2010 in ons Cultuurcentrum waar een generatie Mechelse kunstenaars uit de periode 1945-1975 alle aandacht kregen die ze verdienden.  De in 1932 in Willebroek geboren Edith Van Driessche was een uiterst begaafde textielkunstenares wiens werk nog steeds breed wordt geapprecieerd.  In 2015 overleed ze, een omvangrijk oeuvre nalatend.   Haar kunstwerken zijn erg verspreid geraakt, en het is haar zoon Marc Meysmans die nu probeert een zo goed mogelijk overzicht te krijgen van al het werk dat zijn moeder met zoveel zin voor schoonheid en passie heeft gecreeërd.  Daarom doet hij ook een warme oproep om iedereen die werk van Edith in zijn of haar bezit heeft dat aan hem te laten weten...

  (foto's: Jan Smets)

Samen met Rembrandt en Vermeer is Frans Hals één van de grote drie kunstschilders uit de Hollandse Gouden Eeuw.  Maar weten we van die beide eersten heel wat uit hun privéleven en zijn er van hen meer zelfportretten bekend:  Hals blijft een wat nobele onbekende.  Slechts schaarse info hebben we over zijn persoonlijk leven en portretten van hem zijn amper overgebleven.  Misschien heeft hij zich wat verborgen afgebeeld op een groepsportret van een schuttersgilde, en wellicht zijn een aantal andere portretten verloren gegaan.  Meer rest er niet.  We weten wel dat zijn lange leven zich grotendeels afspeelde in de Noordnederlandse stad Haarlem die wel méér ingeweken Vlamingen telde in zijn tijd.  En we weten ook dat de familie Hals uit Antwerpen is gevlucht naar het noorden als gevolge van de godsdienstperikelen in onze gewesten.  Zijn geboortedatum kennen we niet exact.  Was het in 1582 dat hij het levenslicht zag, of was het een jaartje later?  Wel is het zo dat de familie Hals afkomstig was van Mechelen.  Terecht dat een vest aan de Dijle naar hem is genoemd, en het is ook mooi om weten dat één van de drie gouden portretten op het monumentale pand aan onze Grote Markt : 'De beitel, de passer en het penseel' op de Grote Markt, dit van Frans Hals is...(naast Rombout Keldermans en Lucas Fayd'herbe).  Het feit dat Frans Mechels bloed heeft wordt niet weggemoffeld in het prachtigte Frans Halsmuseum in de stad aan de Spaarne.  Frans Hals heeft Mechelse roots.  Zoveel is zeker.  Zijn vader Franchois was naargelang de bron een lakenkoopman/wever of eerder een textielarbeider.  Door de godsienstroebelen is de familie Hals van de Dijlestad naar Antwerpen verhuisd.   En later trok men de Grote Rivieren over om zich voorgoed in de afgescheurde Nederlanden te vestigen...

Ik ben pas terug van een rondje Noord-Holland, en bezocht er Leiden waar ik even goeiedag ging zeggen aan Rembertus Dodoens die daar begraven ligt in de Sint-Pieterskerk, om daarna - en voor een kort bezoek aan Amsterdam - naar Haarlem te sporen: een bijzonder gezellige, historische stad waar Hals één van de beroemdste inwoners van werd.  Het museum aan hem en zijn tijdsgenoten gewijd is gewoon een must.  Zéker doen als je in de buurt bent!

Onze stad telt inwoners van 138 nationaliteiten, die samen ongeveer 70 verschillende moedertalen spreken.  Nederlands spreken is dan ook een vereiste om te integreren, en een belangrijk bindmiddel tussen de stad en haar inwoners, en tussen de inwoners onderling.   De stad wil een actieve rol spelen in het leren en oefenen van Nederlands, en heeft dat beleid vastgelegd in het Taalactieplan. Ik sprak met Tamara Stojanovic, de coördinator van het Taalactieplan.

Het is een diep-tragisch verhaal.  Schuld en boete, verzoening...  Het zijn begrippen als uit een zwaarwichtige Russische roman of Griekse mythen.  Maar het is ook oer-Vlaams.  Het Verdriet van België in een Mechelse versie. 

Jouw familie of Léon Degrelle!...

Albert had de keuze.  Maar hij was jong - én koppig.  Net zoals zijn vader dat was: de stijfburgerlijke meester Robert Olbrechts, gewaardeerd advocaat en stafhouder aan de Mechelse balie, voorzitter van de Bond voor Grote Gezinnen en de Vlaamse Toneelstrijders.  Meester Olbrechts: streng en conservatief Katholiek en samen met zijn echtgenote Marie Ryckmans die afkomstig was uit een Mechelse franstalige bourgeoisfamilie en opgevoed bij de Dames de Marie, wonend in een grote woning - 'Het Hof van Duffel' - met paardenstallen, koetshuis en mooie tuin in de Augustijnenstraat.

Albert was vijftien jaar en begeesterd door de vlammende retoriek en politieke standpunten van de Waal Léon Degrelle.  Hij koos... Het betekende de breuk met zijn vader en zijn héle familie.  Moeder Marie volgde de banvloek van haar man.  Nooit mocht iemand nog de naam van Albert vernoemen in zijn nabijzijn.

Op het sterfbed was het laatste woord dat op de lippen van meester Olbrechts was: "Albert..."  Nooit hebben vader en zoon mekaar nog gezien.  Nooit werd alles bijgelegd.  Nooit kwam er verzoening.  Pas vele, vele  jaren later zouden de wonden helen en werd de 'verloren zoon' weer in de familie opgenomen.  Toen was Albert al achteraan de negentig.  Gisteren overleed hij in het Duitse Ettlingen, in Landkreis Karlsruhe, waar hij woonde met zijn 30 jaar jongere echtgenote Hildegard.  Op 4 februari zou hij 104 jaar geworden zijn... Elk jaar was er wel een familiereünie, maar het was pas enkele jaren geleden op een bijeenkomst die  neef Etienne Mylemans organiseerde in reiscafé ViaVia dat hij  zonder rancune en zonder het zoeken naar excuses zijn verhaal vertelde en hoe en waarom hij tot zijn keuze kwam die zijn leven voorgoed veranderde. 

Negentig jaar geleden verscheen Schaduw, de derde en laatste dichtbundel van Alice Nahon (1896-1933). Tijdens de verschijning ervan woonde Nahon in Mechelen, waar ze tussen 1927 en 1930 hoofdbibliothecaris was van de Stedelijke Volksbibliotheek. Met Schaduw deed ze tevergeefs een poging om komaf te maken met haar imago van zoetgevooisde dichteres. In het Vlaamse geheugen blijft ze nog altijd onlosmakelijk verbonden met de versregels ’t is goed in ’t eigen hert te kijken, nog even vóór het slapengaan, of ik van dageraad tot avond, geen enkel hert heb zeer gedaan, … Schaduw verdween tussen de plooien van de literatuurgeschiedenis.

Toen wij in mei met CantusAmici een programma samenstelden van muziek gelieerd aan Mechelen en Mechelse componisten was de grote moeilijkheid een keuze te maken uit het overvloedige aanbod.  Inderdaad heeft onze stad over de eeuwen heen steeds een belangrijke rol gespeeld in koorzang en -muziek.

Dit bleek eens te meer in deze laatste weken van 2018.  We werden overspoeld door een reeks hoogstaande kerstconcerten in een bonte afwisseling van stijl en inhoud.

(foto: Jan Smets)

Eén van de mooiste vertelstemmen van ons land zwijgt nu voorgoed...  Gisteren -23 december - met Kerstmis voor de deur, overleed in Den Olm in Bonheiden, de Mechelse voordrachtkunstenaar Francis Verdoodt.  Op de laatste dag van dit jaar zou Francis 77 jaar worden...

De woorden verstommen... De minzame taalvirtuoos Francis Verdoodt is niet meer.    Maar zijn warme poëtische stem blijft in onze oren klinken....  De verteller waar we ademloos naar konden luisteren zullen we niet licht vergeten..

(foto's: José Ruysevelts)

Er was gisteren heel wat te doen in Mechelen... Het was moeilijk kiezen...  En ook moeilijk om een parking te vinden.. Wij gingen  naar  de  mooie Kerstspecial in een afgeladen  stadsschouwburg ...

Met  Lucas Van Den Eynde , Connie Neefs en  dochter Hannelore ...

  (foto's: Jan Smets)

Een mensenzee overspoelde deze avond de binnenstad!  De Grote Markt stond afgeladen vol om het spectaculaire en magische orgelpunt van 'Mechelen in vuur en vlam' mee te maken.  Theater Tol gaf het beste van zichzelf met het sprookjesachtige, acrobatische spektakel 'Garden of Angels'.  En of het gesmaakt werd!

  (foto: Jan Smets)

(foto: Guy Foqué)

Elders in Wachtebeke, op het domein Puyenbroeck is de Warmste Week van start gegaan.  Op een boogscheut hiervan zitten we - In Het Rozenhof - niet ver van de kerk,  waar we een café durfden vermoeden. Het dorp is stil op deze doordeweekse dag.  Maar hier schittert de Kerstboom al in vol ornaat.  Een interieur dat stilaan zeldzaam wordt: vijftig tinten bruin, een biljarttafel en een toog waar de stamgasten mee vergroeid lijken te zijn.  Ze kijken niet onvriendelijk maar wel lichtelijk nieuwsgierig naar ons die hier in hun vertrouwde habitat komen binnenvallen.  In 'hun' Wabeke. Stel je voor. Hier in dat grensgebied tussen Land van Waas en Meetjesland. "Wat mag het zijn?" vraagt de waardin.  De tooghangers willen het wellicht ook weten.  Nee: niet welke drank we preferen...

Kunnen we zeggen dat we hier even wachtende te zijn omdat we niet té vroeg willen binnenvallen bij acteur Carry Goossens die hier niet zo ver vandaan woont.  We hebben de reistijd wat verkeerd ingeschat.  En we willen het afgesproken tijdstip respecteren.

Wat later staan we - stipt - aan zijn voordeur.  Hij doet open: petje op de nonchalant groeiende grijze haren - jeanssalopet... Helemaal zichzelf.  Maar vooral heel innemend.  Zachte blik, vriendelijke ogen.  Gemoedelijk.  Hier woont hij - tussen het groen, tussen zijn dieren.  Carry: kapitein van zijn eigentijdse Ark van Noach.  Hier zijn de theaterlichten, de boekskes en het kleine scherm ver weg.  We voelen ons thuis.  Meteen. 

We zijn ook ver weg van Mechelen dat hij al verliet in 1978... Toch stond daar zijn wieg.  Toch begon alles daar.  "In de Generaal De Ceuninckstraat. Mijn ouders hadden er een grote wasserij.  Enig kind. Ik ben er geboren. 19 januari 1953. Thuis, en niet in het Moederhuis.  Op de dag dat Racing de stadsderby won...."  Zo ben je natuurlijk een groen-witte supporter voor de rest van het leven. Uiteraard.

(foto's: Jan Smets)

Nog wel die beelden in je hoofd hebben...  Nog wel die scheppingsdrang bezitten..., maar het niet meer kunnen omzetten in tekeningen of sculpturen...  Het potlood dat de lijn niet meer trekt zoals je het zou willen...  De beitel die niet meer te hanteren is...  Ik voelde de pijn van de ouder wordende kunstenaar bij Jan De Winter, bij Frans Van den Brande... grote Mechelse artiesten.  Maar misschien voelde ik nergens zo de frustratie en het stille verdriet zo scherp hierom als bij Frans Walravens en zijn echtgenote Angela Steylaerts. 

In zijn 90ste levensjaar overleed in Zonneweelde in Rijmenam, beeldhouwer Frans Walravens.  Nog niet zo lang geleden was hij hier naartoe verhuisd omdat het zelfstandig wonen te moeilijk geworden was.  Angela en Frans verlieten hun prachtige, inspirerende woning en beeldentuin in de Jodenstraat... Nu vertrekt deze begaafde en minzame man ons en Mechelen voorgoed.  Maar zijn beelden in onze straten en op onze pleinen zullen blijven spreken tot ons. Zoals op de Haverwerf: 'Kijken naar de maan' .  Angela, zijn steeds zo nabije vrouw, schreef er het volgende gedicht bij.  En vandaag ontroeren ze me meer dan ooit...

De maan staat laag vandaag... Mijn ogen drinken het licht terwijl mijn ziel in eindloosheid vergaat.  De maan staat laag vandaag... Mijn handen voelen de kille aarde die morgen weerom heerlijk warm zal zijn

Twee jaar geleden vroeg ik hem hoe hij ooit wilde herinnerd worden?  Hij bleef het antwoord schuldig.  Hij wist het niet.  Het afscheid mocht in alle stilte verlopen.  Zo zei hij het mij.  Toch zullen zijn beelden ons altijd aan hem herinneren. Schoonheid is immers eeuwig.