Mechelen Blogt

Ik grasduin graag op het internet, en zo kwam ik uit op een pagina met de presentatie van historische woningen uit Zwolle, met aandacht voor de nog aanwezige plafondbeschilderingen. Meteen moest ik denken aan een voorbeeld uit Mechelen dat al allicht door weinigen gekend is. Het betreft een plafond dat te vinden is in één van de woningen in de Katelijnestraat. Het mag/mocht een wonder wezen dat dit ensemble van de sloop gered is...

(foto's: Jan Smets)

Een burger, de zoon van den koster van Neckerspoel die met eenige anderen over de grens wilde gaan, werd op het grondgebied van Achterbosch, niet ver van de kapellekens van den H.Kruisweg, door Duitsche soldaten doodgeschoten.  Twee zijner makkers werden gewond....

Zo schrijft na het dramatische gebeuren Frans Claes, de pastoor van de Libertusparochie een verslag voor het aartsbisschoppelijk archief.  Daar werd het al die jaren bewaard.  De nu 77-jarige Monique vond het terug toen ze op zoek ging naar meer gegevens rond de dood van haar amper 19-jarige oom Jozef Lenaerts op die noodlottige 1ste oktober van het oorlogsjaar 1917.  Ze heeft hem uiteraard nooit gekend, maar hoorde over hem heel vaak vertellen door haar grootmoeder Maria Nuyers, Jozefs moeder.  Heel haar leven liet dit drama haar niet los.  Hoe kan het ook anders voor een moeder...

Ik heb met Monique, die liever niet poseert voor de camera, op deze mistroostige natte novemberdag afgesproken in De Met.  Ze praat over wat ze de laatste maanden vond.  Het is het verhaal van haar jong gestorven nonkel, maar ze benadrukt dat het ook het verhaal is van zoveel andere jonge mensen die hetzelfde lot ondergingen.  Veel werd vergeten in de loop der jaren...  Monique kan het doorvertellen omdat er in haar familie steeds weer over gepraat werd.  Tenminste door de oma. 

(foto: Jan Smets)

Net in deze periode dat KV-Mechelen hoge ogen gooit, overlijdt één van de iconen van de Mechelse voetbalclub.  Frans - Swa - Tuyaerts stierf op de leeftijd van 82 jaar. (°19 maart 1937).  De uitvaart van Swa gaat vrijdag 15 november door om 10 uur in de aula van onze Stedelijke begraafplaats.  Swa Tuyaerts woonde jarenlang met zijn echtgenote Mariëtte Verniers in de Plataanstraat in de Hanswijkenhoek.  Niet minder dan 306 wedstrijden speelde Swa voor geel en rood, en als kapitein was hij er bij toen de club de allereerste bekerfinale speelde in 1967 (tegen Standard Luik.  KV-Mechelen verloor deze match wel met 3-1).  Swa was een begenadigd voetballer - en daarnaast viel hij natuurlijk ook wel op omdat hij één arm miste.  Het belette hem niet om virtuoos met de bal om te gaan. Ondanks zijn beperking had de topaanvaller die hij was, een enorme inworp. Maar hij was ook geliefd vanwege zijn sportiviteit en innemende persoonlijkheid.

Met dit Mechels blogje steken we de grens over, richting Delft, een stad gekend van schilders als Pieter de Hooch (van wie nu in het Prinsenhof een mooie overzichtstentoonstelling loopt) en Johannes Vermeer (ook gekend van ‘het melkmeisje’ dat je dan weer kan gaan bewonderen in het Rijksmuseum in Amsterdam).

En laat nu het toeval spelen dat er een link is met Mechelen en het leven van Vermeer…

(foto's: Jan Smets.  Boven begeleiders AMAi An Op De Beeck, San Bogaerts, Marc Lauwens en Liesbet Marivoet)

Een sympathieke kleine shop, sfeervol aangekleed met leuke en nuttige hebbedingetjes  gemaakt uit recyclagemateriaal: dat is AMAi.  Maar het is véél méér dan dat.  In het creatieve atelier dat AMAi is, kijgen ouwe spullen een nieuw leven.  En dat is op zichzelf al een fijn initiatief.  Maar wetend dat in dit atelier mensen aan de slag zijn die om een of andere reden niet in het normale arbeidscircuit terecht kunnen en daardoor uit de boot dreigen te vallen, geeft dit alles nog een extra meerwaarde.  Via sociale terwerkstelling krijgen deze Mechelaars weer wat structuur in hun leven en krijgen ze de kans om sociale contacten te leggen. 

AMAi is de nieuwe klinkende en wervende naam voor wat tot voor kort Arbeidszorg werd genoemd.  De eerste drie letters staan voor ArbeidsMatige Activiteiten.  Dit is de omschrijving die de Vlaamse overheid hanteert.  De kleine 'i' is toegevoegd om de naam nog nét ietsje meer te laten opvallen.  Vorig jaar nog huisde Arbeidszorg in de Hanswijkstraat en hierover maakte ik toen een artikel:   www.mechelenblogt.be/2018/04/mensen-nieuwe-kansen-geven-dat-geeft-veel-v...

Nu is het atelier gevestigd op een wel erg centrale plaats in de binnenstad: op de benedenverdieping van ons stadhuis.  Hier kan je trouwens elke werkdag terecht in de upcycling shop.  Een bezoekje loont de moeite!  écht!

(foto's: Jan Smets)

We stomen in ijltempo naar de eindejaarsperiode.  Wat gaat alles toch snel...  Voor velen start de winterse feesttijd met de komst van de Sint op 6 december.  En daar kijken niet weinig kinderen reikhalzend naar uit.  Maar voor het zover is - en het is maar goed ook dat er ooit een 'Sintenpact' werd gesloten tussen de Goedheilige Spaanse gemijterde, Kerstman en Sinte-Mette - wordt in Mechelen alle hens aan dek gezet om op 11 november naar aloude traditie zingend van deur tot deur te gaan.  Complexloos en wars van alle commercialiteit: een warm en gezellig volks gebeuren.  Sinte-Mette van de rugenuchte is een onvervalst écht Mechels relict uit lang vervlogen dagen: immaterieel erfgoed van de bovenste plank; méér dan de moeite om het te bewaren voor het nageslacht.  De traditie is hiervoor ook erkend.  En dat geeft toch wel extra ondersteuning.  Onvermoeibaar heeft het Sinte-Mettegenootschap zich hier al jaren voor ingezet.  Dat zal dit jaar niet anders zijn.  Van Hombeek tot Muizen, en van Walem tot in de binnenstad: de jongste Maneblussertjes gaan (hopelijk) met velen op stap - met een in behangpapier geplooide mijter, een mantel-om-in-twee-te-snijden én een kabaske om het verzamelde snoepgoed in te verzamelen.  In scholen wordt het ouwe lied weerom aangeleerd want die 'koeien hebben staarten' zingen is helemaal uit den boze.  Gelukkig maar.  Traditie heeft haar rechten.  Dit lied met kleine variaties van wijk tot wijk en van dorp tot dorp is een schitterend muzikaal palimpsest - waarvan oorsprong en zinswendingen niet allemaal meer exact zijn te achterhalen.

Voor de tweede keer op rij wordt het Sinte-Mettegebeuren nog méér kleur gegeven door de aanwezigheid van twee reuzenkinderen die in stoet door de stad zullen trekken.  Ook onze Mechelse Reuzen zijn immaterieel erfgoed, en in die hoedanigheid ondersteunen deze twee tradities mekaar. 

Op 16 november gaat in Muizen het toneelstuk 'Almost Maine' in premiere. Het stuk, geschreven door John Cariani, is een warme relatiecomedie gespeeld in 9 verschillende scènes. Ik had het geluk om alvast enkele scènes te mogen zien bij de repetities en ik mag gerust schrijven 'de sfeer zit er wel in'.

  (foto o: J.Smets)

Eerlijk gezegd: hij wist me te verrassen.  Dit ontwerp was nog knapper dan ik dacht.  Creatief én vakkundig uitgewerkt: Jonathan mag er beslist trots op zijn.  Met zijn in vier lagen hout uitgewerkte citymap van Mechelen heeft deze jongeman een uniek hebbeding op de markt gebracht dat menig Maneblusser zal weten te waarderen en wellicht aan de muur wil hebben.  De perfectionist die Johathan Engels is heeft er dan ook lang en hard aan gewerkt.  Maar het resultaat mag er wezen.  Jonathan die afkomstig is van Steenokkerzeel woont nu zowat twee jaar in onze Dijlestad, maar zijn liefde voor Mechelen is nu al erg groot.  Deze prachtige citymap is hiervan de uiting.  Jonathan studeerde af als industrieel ingenieur ontwerper in Kortrijk en volgde nadien nog een extra jaar meubelontwerp (VOMO-Thomas More).  Deze richting kan je alleen in Mechelen volgen.  Mechelen: toch nog altijd een klein beetje 'meubelstad'?

(foto's:J.Smets)

Lang sierden deze iconische benen van het prettig gestoorde Mechelse majorettenkorps Va et Vient, het brede rolluik in de Nauwstraat, over café De Gouden Vis.  Het was trouwens cafébaas Toon die op het idee kwam om deze grauwe poort zo op te smukken. Hiervoor kwam hij bij mij terecht, met de vraag om een foto die ik ooit nam van dit paraderende korps te mogen vergroten voor dit doel.  Maar aan alles komt een einde.  De opslagruimte achter de poort die toehoorde aan CASA op de IJzerenleen werd verkocht.  En in de vrijgekomen ruimte plande de bekende TV-kok Wim Ballieu een nieuw filiaal van zijn gehaktballenketen 'Balls & Glory'.  Hiervoor dienden de benen dus te verdwijnen.  Maar zoals beloofd zouden ze ooit weerkeren.  En dat deden ze.  Een tikkeltje 'verknipt', maar wel creatief en origineel aangepakt.  Ze werden afgeprint op golfplaten en sluiten nu ondermeer de toiletruimte af.  Best een leuke knipoog naar de poort die zozeer de aandacht wist te trekken dat ze zélf meer dan vaak werd gefotografeerd.  Gisteren werden de golfplaten deuren geplaatst en vandaag had ik een babbeltje met de kersverse jonge shopmanager Doris De Schutter die met volle enthousiasme een paar weken hier aan de slag is gegaan

Het Haydn-Genootschap mag terecht fier zijn op een succesvolle editie van Amazing Haydn Festival 2019. Met vier concerten van Weense klassieke muziek wist men telkens het summum aan topmuzikanten naar Mechelen te brengen.

160 jaar geleden werd de Nederlandse dichteres Hélène Swarth (1859-1941) in Amsterdam geboren. Een gelegenheid om aan de hand van enkele van haar gedichten eens terug te blikken op haar Mechelse jaren, want tien jaar lang, van 1884 tot 1894, woonde ze met haar ouders in de Dijlestad. Maar Mechelen was niet meteen de stad waar ze op dat ogenblik wilde vertoeven.

Ik leef hier buiten alle letterkundig of artistiek verkeer, in een stil doodsch stadje, vol klank van kloosterklokken. Dat ik mij niet gelukkig voel, hebt gij gelezen in mijne verzen, die de zuivere uiting zijn van wat er omgaat in mijn ziel.

Door een financieel debacle moest het gezin Swarth in 1884 Brussel inruilen voor Mechelen. Gelukkig weerhield het weemoedig verlangen naar de bruisende fin de sciècle stad van haar jeugdjaren haar niet om over de grijze stad met verlaten straten te dichten.

(foto's: Jan Smets)

Grote kunstwerken heeft de gerestaureerde Colomakerk in de Hanswijkenhoek niet.  Maar het gebouw geeft een mooi ruimtegevoel en de relatieve 'leegheid' geeft een bijzonder atmosfeer.  Al lang heb ik hier de kans om mijn creativiteit bot te vieren in het thematieke vorm-geven.  Leuke uitdaging vaak.   Deze ochtend wou ik de kerk in 'Allerheiligen-sfeer' brengen.  Dode takken, een transparante sluier als de nevel in deze stilaan donker wordende dagen...  En toen ik daar zo in stilte bezig was bliksemde haast magisch het zonlicht doorheen het gebrandschilderde glas. Ik wil jullie graag van dit moment laten meegenieten...

(foto rechts: Jan Smets)

Met haar zit ik op een terras op de Grote Markt.  Heerlijk nazomerweertje.  Rita Goyens, afkomstig van Waarloos maar al langer wonend in Westerlo.  Mechelen is ze nooit vergeten.  Het was de stad waar ze héél regelmatig kwam in haar jeugdjaren.  De liefde voor Mechelen was blijvend.  Steeds opnieuw komt ze graag naar hier afgezakt.  Rita is in blije verwachting van haar tweede boek dat op 4 november het daglicht zal zien.  Spannend.  Aan haar proefstuk is ze inderdaad niet toe.  Een paar jaar geleden verscheen al 'Ferdinand' - een ongewoon verhaal met historische achtergrond waarin Mechelen het decor vormt.  Over alle tijdsgrenzen nam de schrijfster ons mee naar 1505 én 500 jaar later: een wervelend verhaal dat je in één ruk uitleest.  Ook in haar nieuwste boek - totaal anders dan het eerste - speelt Mechelen een hoofdrol.  Ik kijk nu al uit naar het vervolg op het debuut van Rita...

  (foto's: J.Smets)

"Oud worden is niet plezant...".   Rik Van Nieuwenborgh is 75 jaar en woont in een klein bescheiden appartementje in de Thaborstraat.  Niet voor lang meer.  Eind november kan hij verhuizen naar een sociale woning in de Guldenbodemstraat.  Zijn gezondheid is ver van optimaal te noemen.  Rik heeft diabetes.  Maar vooral zijn visuele beperking frustreert hem erg.  Door de gevolgen van glaucoom is zijn zicht heel beperkt.  "Ik moet er mee leven.  Ik kan niet veel meer.  Mijn karakter veranderde hierdoor.  Ik ben nijdiger geworden..."  Zo lijkt het niet.  Ik praat met Rik die me heel aimabel overkomt - en berustend.  Ondanks al de kwetsuren van het leven.  "Ik hou me wat bezig in m'n keuken, ga wat wandelen bij mooi weer en soms iets drinken - geen alcohol... Mijn rat 'Mango' is mijn trouwe vriend in huis.  Maar vooral het feit dat ik niet meer kan tekenen is voor mij erg.  Ik kan geen strips meer maken..."

Twaalf strips maakte hij ooit, met figuren als Borko en Rikkie en de elf Gwendolina...  Ze werden uitgegeven bij Bonte in Brugge.  De verhalen heeft hij nog in zijn hoofd.  Maar ze op papier zetten lukt niet meer.  Zo jammer.  Niks liever zou Rik hebben dat iemand - misschien een jong academiestudent?  - zijn strips zou verderzetten zodat zijn helden blijven verder leven.  De scenario's biedt hij gratis aan.  Het is hem niet om het geld te doen...

(foto's: Jan Smets)

'Natuur' is hélemaal hun ding.  Daar kan dit sympathieke koppel met veel passie over vertellen.  En hun enthousiasme werkt aanstekelijk.  Daar kan ik van getuigen.  Vanavond had ik een ontmoeting met Maud Willemen en Nils Iwens in hun leuke appartement aan de Duivenstraat.  Jammer dat het al donker is, want hun terras kijkt uit op het groen van het Montrealdomein.  Achter de bomen die hun bladeren nog niet verloren hebben verstoppen zich de contouren van onze Sint-Romboutstoren.  Ze wonen hier maar tijdelijk.  Ze hebben ingetekend op het cohousingproject Gummarushof aan de Kerkhoflei. 

Maar goed, hiervoor kom ik niet bij hen langs.  Maud en Nils willen me wat meer vertellen over een paar boeiende initiatieven die Natuurpunt  Mechelen op stapel heeft staan.  Nils is voorzitter van de Mechelse kern en bovendien werkt hij als vormingsconsulent bij Natuurpunt CVN Vlaams-Brabant naast deeltijds lesgeven aan het CLW (deeltijds onderwijs - waar hij taalles geeft aan ondermeer vluchtelingen).  Maud dan weer is actief bij Regionaal Landschap en Rivierenland.  Zeg nu zélf: waar kan je ergens beter terecht rond vragen over natuur in onze stad?   Heel graag zetten zij beiden de reeks van zes 'Warme Winteravonden' in de kijker die zij organiseren met Natuurpunt Mechelen.  Eentje is al gepasseerd, maar de volgende vijf zijn beslist méér dan de moeite waard om aan deel te nemen.  Op Sinte-Mette-dag - 11 november kan je er gratis naartoe.  Het thema is erg actueel en zal wel meerdere Maneblussers interesseren: 'Open ruimte in versnelling'.  Enne: je hoeft niet alleen braafjes te luisteren!  Ook jouw inbreng is uiterst nuttig. 

We willen de Mechelaars dichter brengen bij onze projecten.  We stellen immers vast dat er té weinig debat is tussen deze organisaties en de burgers.  Participatie is belangrijk.  Hopelijk kunnen we wat dwarsverbindingen leggen.  Dat is ons doel: verbinden en verwonderen. 

Deze avond gaat door in de ouwe - nu leegstaande bib in de Moensstraat 19 (19u30-22u30)